Bouwwerken in gevolgklasse 1

Op deze pagina

• 3 gevolgklassen
• Bouwwerken die vallen onder gevolgklasse 1
• Geen gevolgklasse 1 in bepaalde gevallen
• Bij verbouw bepaalt resultaat de gevolgklasse
• Gevolgklasse 1 en illegale bouwwerken
• Gevolgklasse per bouwwerk
• Afzonderlijk bouwwerk vanwege Bbl
• Bouwmelding

3 gevolgklassen

Bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet zijn regels voor kwaliteitsborging van toepassing op bouwactiviteiten die vallen onder gevolgklasse 1. Met 'regels voor kwaliteitsborging' bedoelen we de regels die te maken hebben met de toetsing op bouwtechnische regels. Die regels gelden alleen voor nieuwbouw (permanent of tijdelijk) en niet voor verbouw. Gevolgklassen 2 en 3 volgen naar verwachting na evaluatie van de regels voor kwaliteitsborging.

De gevolgklassen zijn bepaald aan de hand van de mogelijke gevolgen voor gebruikers. Bijvoorbeeld als gevolg van brand of het instorten van een (deel van een) gebouw. Hoe groter de gevolgen zijn als er iets misgaat, des te hoger de gevolgklasse. De tabel hierna geeft per gevolgklasse aan wat de gevolgen zijn als het misgaat in het geval niet is voldaan aan de bouwtechnische regels van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup).

Bouwwerken die vallen onder gevolgklasse 1

De tabel hieronder geeft een niet-uitputtend overzicht van bouwwerken die onder gevolgklasse 1 vallen (artikel 2.17, lid 3 Bbl).

In een factsheet van de VNG staan geïllustreerde voorbeelden van gevolgklasse 1.

Geen gevolgklasse 1 in bepaalde gevallen

Soms valt een bouwactiviteit die aan de beschrijving hierboven voldoet niet onder gevolgklasse 1 (artikel 2.17, lid 2 Bbl). Die gevallen staan hieronder.

Verbouw

Een bouwactiviteit valt niet onder gevolgklasse 1 als het om verbouw gaat. Verbouw komt later onder de regels voor kwaliteitsborging te vallen maar in ieder geval nog niet op 1 januari 2025, zie deze kamerbrief.

Vergunningvrije bouwactiviteit

Een bouwactiviteit valt niet onder gevolgklasse 1 als de technische bouwactiviteit vergunningvrij is. Dat is het geval als de bouwactiviteit:

• aan geen enkel criterium van artikel 2.25 of 2.26 van het Bbl voldoet
• wel aan een criterium van artikel 2.25 of 2.26 van het Bbl voldoet maar vervolgens onder een vrijstelling van artikel 2.27 van het Bbl valt.

Een schema en onderstaand voorbeeld verduidelijken dit.

Wel kan het zijn dat een bouwactiviteit op zichzelf (als het ware als 'losse' activiteit) vergunningvrij is, maar wel onderdeel uitmaakt van een grotere bouwactiviteit. Bestaat het bouwproject uit een vergunningvrije bouwactiviteit én een bouwactiviteit die onder gevolgklasse 1 valt, en zijn beide activiteiten niet los van elkaar te zien? Dan valt ook de vergunningvrije bouwactiviteit onder gevolgklasse 1 en de regels voor kwaliteitsborging.

Monument en voorbeschermd monument

Een bouwactiviteit valt niet onder gevolgklasse 1 als die gaat om een (voorbeschermd) monument. Het gaat om een rijksmonument, provinciaal monument of gemeentelijk monument (artikel 2.17, lid 2, onder a Bbl). Ook gemeentelijke (archeologische) monumenten die een omgevingsplan nog niet aanwijst of voorbeschermt maar oud recht wel, vallen niet onder gevolgklasse 1 (artikel 8.1 Bbl).

Gebruiksmelding voor brandveilig gebruik

Een bouwactiviteit valt niet onder gevolgklasse 1 als er een gebruiksmelding nodig is voor het brandveilig gebruik van het bouwwerk.

NEN 6060 of NEN 6079

Een bouwactiviteit valt niet onder gevolgklasse 1 bij het gebruiken van NEN 6060 of NEN 6079 bij het bepalen van de gebruiksoppervlakte van een brandcompartiment.

Gelijkwaardige maatregel brand- of constructieve veiligheid

Een bouwactiviteit valt niet onder gevolgklasse 1 bij het toepassen van een gelijkwaardige maatregel voor brand- of constructieve veiligheid.

Omgevingsvergunning voor milieubelastende activiteit

Een bouwactiviteit valt niet onder gevolgklasse 1 als het samenvalt met een vergunningplichtige milieubelastende activiteit van hoofdstuk 3 van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). Het Bal wijst bijvoorbeeld de opslag van bepaalde gevaarlijke stoffen aan als een vergunningplichtige milieubelastende activiteit. Een opslaghal voor zo’n activiteit valt dus niet onder gevolgklasse 1.

Bij bijvoorbeeld een complex bedrijf valt meestal het hele bedrijf onder de vergunningplichtige milieubelastende activiteit. Dat betekent dat alle gebouwen voor de vergunningplichtige milieubelastende activiteit niet onder gevolgklasse 1 vallen.

Bij verbouw bepaalt resultaat de gevolgklasse

De regels voor kwaliteitsborging gelden nu nog niet voor verbouw. Maar als dat wel het geval is, bepaalt bij een verbouwing het resultaat van de bouwactiviteit de gevolgklasse. Het maakt dus niet uit in welke gevolgklasse het bouwwerk vóór de verbouwing viel.

Dus bijvoorbeeld een winkel (gevolgklasse 2) verbouwen tot een grondgebonden woning (gevolgklasse 1) is een bouwactiviteit van gevolgklasse 1 en valt dus onder kwaliteitsborging.

Gevolgklasse 1 en illegale bouwwerken

Het kan zijn dat de bouwactiviteit van gevolgklasse 1 plaatsvindt in, aan, op of bij een illegaal bouwwerk. Oftewel een bouwwerk waarvoor een vereiste omgevingsvergunning ontbreekt. In dat geval valt de bouwactiviteit niet onder de regels voor kwaliteitsborging en is er een omgevingsvergunning voor een technische bouwactiviteit nodig (artikel 2.22 Bbl).

Het kan ook zijn dat de bouwactiviteit in het verleden illegaal is verricht zonder vergunning maar onder het Bbl een bouwactiviteit van gevolgklasse 1 is. Meer informatie daarover op Kwaliteitsborger en illegale bouw.

Gevolgklasse per bouwwerk

Het bepalen van de gevolgklasse van bouwwerken moet gebeuren per afzonderlijk bouwwerk. Afzonderlijk betekent dat het bouwwerk bouwkundig en functioneel te onderscheiden is van een ander bouwwerk. Eengezinswoningen zijn afzonderlijke bouwwerken. Appartementen zijn geen afzonderlijke bouwwerken: het appartementengebouw waarin de appartementen liggen is één bouwwerk.

Is er sprake van een combinatie van verschillende gevolgklassen in één bouwwerk, dan geldt de hoogste gevolgklasse. Zo valt een combinatie van wonen en winkels in hetzelfde gebouw niet onder gevolgklasse 1, want winkels vallen niet onder gevolgklasse 1.

Bij een bouwplan (voor bijvoorbeeld gebiedsontwikkeling) met afzonderlijke bouwwerken bepaalt de gevolgklasse van de afzonderlijke bouwwerken de te volgen procedure. Het ene bouwwerk kan onder gevolgklasse 1 vallen en is bouwmeldingsplichtig. Een ander bouwwerk uit hetzelfde bouwplan kan onder een hogere gevolgklasse vallen. Zo is dan bijvoorbeeld voor een eengezinswoning een bouwmelding nodig en voor een woongebouw in hetzelfde plan een vergunning.

Een melding of vergunningaanvraag mag overigens over meerdere bouwwerken gaan. Maar dus niet als het een combinatie is van een meldingsplichtig en vergunningplichtig bouwwerk is. In één bouwmelding meerdere woningen melden is dus toegestaan. Zie artikel 2.18, lid 3, Bbl.

Afzonderlijk bouwwerk vanwege Bbl

Het kan zijn dat iemand een afzonderlijk bouwwerk bouwt wat door het Bbl verplicht is. Bijvoorbeeld een vrijstaande buitenberging bij een woning (zoals een schuur). In dat geval gaat dat bouwwerk mee in de procedure voor de woning (bouwmelding of vergunningplicht). Bij de bouwactiviteit ‘bouwen woning’ zal immers een toets plaatsvinden of dat voldoet aan de bouwtechnische regels van het Bbl. Zoals toetsing of er een buitenberging bij zit.

Bouwmelding

Voor een bouwwerk dat valt onder gevolgklasse 1, is een bouwmelding verplicht.