Milieubelastende activiteit: dit is veranderd

Het begrip 'inrichting' uit de Wet milieubeheer is onder de Omgevingswet losgelaten en vervangen door een regulering per activiteit. Maar er zijn ook andere veranderingen.

Algemeen

De veranderingen in de regels voor milieubelastende activiteiten zijn met name veranderingen in de systematiek. Inhoudelijk gezien zijn er weinig veranderingen. In verreweg de meeste gevallen heeft een bedrijf sinds de invoering van de Omgevingswet geen andere voorschriften gekregen. Het bevoegd gezag of een bedrijf kan dit zelf controleren op de pagina's met een bespreking per milieubelastende activiteit van het Bal. Of op de overzichten met de belangrijkste veranderingen in tabelvorm. Gemeenten communiceerden zelf over een eventuele verandering van de milieuregels in het Omgevingsplan.

Hieronder bespreken wij de belangrijkste veranderingen in de systematiek:

Van inrichting naar milieubelastende activiteit

Door de inwerkingtreding van de Omgevingswet is het begrip 'inrichting' uit de Wet milieubeheer (Wm) verdwenen. Het is vervangen door een regulering per milieubelastende activiteit. De rijksregels staan in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). Maar er kunnen ook andere regels gelden.

Verschil met huidige begrip inrichting

Het maakt voor de geldigheid van de milieuregels van het Bal meestal niet meer uit:

of een activiteit een bedrijfsmatige omvang heeft
hoe lang de activiteit duurt
of de activiteit op een vaste plek plaatsvindt

De milieubelastende activiteit verschilt van het begrip inrichting uit de Wet milieubeheer en ook van het begrip inrichting uit de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo).

De milieubelastende activiteit omvat onder het Bal ook activiteiten buiten inrichtingen waarvoor nu al algemene regels gelden, zoals:

lozingen van afvalwater in rioolstelsels en in de bodem
omgaan met afvalstoffen (storten, verbranden, nuttig toepassen)
toepassing van warmte- en koudeopslag

Gevallen waarin voor het eerst regels gaan gelden

Door de afschaffing van het begrip inrichting en het werken met een nieuwe systematiek kan het gebeuren dat er regels gaan gelden in gevallen waarin dat vroeger niet zo was. Dat gebeurt niet vaak, maar het kan voorkomen. Hieronder een korte bespreking.

Mobiele activiteiten

Mobiele activiteiten waren nooit een inrichting. Er zijn wel gevallen waarin mobiele activiteiten onder de milieuregels van het Bal vallen. Een voorbeeld is een vistrawler met een koelinstallatie met meer dan 10 kilo ammoniak. Of een bedrijf dat op verschillende locaties afvalstoffen shreddert. Maar dit zijn zeldzame gevallen. De activiteiten uit het Bal vinden namelijk normaliter op één plek plaats. Bovendien gelden de regels van het Bal niet als er andere regelgeving is die de materie uitputtend regelt (artikel 1.4 Omgevingswet). Denk bijvoorbeeld aan vervoersregelgeving.

Kortdurende activiteiten

Onder het oude systeem was het zo dat een activiteit die korter dan 6 maanden duurde geen inrichting was. In het Bal keert dat criterium niet terug, zodat ook kortdurende milieubelastende activiteiten onder de regels kunnen vallen. Denk bijvoorbeeld aan het voor een paar weken plaatsen van een dieseltank op een bouwplaats. Of een kortdurende opslag van gevaarlijke stoffen in verpakking.

Bedrijfsmatig of bedrijfsmatige omvang

Onder het oude systeem vielen activiteiten bij particulieren alleen onder de regels als ze een bedrijfsmatige omvang hadden. Dit criterium is verdwenen. Daarom maakt het voor de gelding van de regels niet meer uit of een particulier of een bedrijf de activiteit uitvoert. Aan de andere kant is het lastig om gevallen te bedenken waarin door deze wijziging particulieren opeens aan het Bal moeten gaan voldoen. De ondergrenzen van de milieubelastende activiteiten voorkomen dit namelijk bijna altijd.

Van Activiteitenbesluit naar Bal en omgevingsplan

Milieuregels in het Bal

De milieuregels van het Bal gelden alleen als de werkzaamheden als milieubelastende activiteit zijn aangewezen in hoofdstuk 3 van het Bal.

Zorgplicht Bal

De specifieke zorgplicht van het Bal vervangt een groot aantal voorschriften van het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling. Deze brede toepassing van de specifieke zorgplicht heeft als voordeel dat er geen voorschriften meer in het Bal staan die vanzelfsprekend zijn.

Maatwerk

De mogelijkheid voor het opleggen van maatwerkvoorschriften in het Bal wijkt af ten opzichte van het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling. Daarin stond per voorschrift of en in hoeverre er maatwerk mogelijk was.

In het Bal staan algemeen geldende maatwerkmogelijkheden. Maar dat betekent niet dat er onder het Bal opeens veel meer maatwerk nodig is. Wel zijn er ook andere mogelijkheden om af te wijken van de milieuregels van het Bal.

Milieuregels in het omgevingsplan

Niet elke milieubelastende activiteit uit het Activiteitenbesluit komt terug in het Bal. Een deel van de milieubelastende activiteiten (zie voorbeelden) uit het Activiteitenbesluit komt in het omgevingsplan van de gemeente te staan.

De bruidsschat bevat regels die automatisch deel gaan uitmaken van het omgevingsplan. Het gaat om milieubelastende activiteiten die niet terugkeren in het Bal en milieuaspecten die beter lokaal kunnen worden geregeld.

Andere veranderingen

De eventuele vergunningplicht geldt in de meeste gevallen alleen voor een deel van de milieubelastende activiteit.
De beoordelingsregels zijn grotendeels gelijk aan de uit de Wabo bekende regels.
De omgevingsvergunning beperkte milieutoets uit de Wabo (OBM) keert niet terug in de Omgevingswet, maar kan terugkomen als een 'gewone' omgevingsvergunning.
Bedrijven hoeven minder gegevens aan te leveren bij een melding.
Het bevoegd gezag kan leges heffen voor een omgevingsvergunning voor een milieubelastende activiteit.

Er zijn overzichten beschikbaar van de inhoudelijke veranderingen van Activiteitenbesluit en Bor naar het Bal.

Lees verder

Het stappenplan over de milieubelastende activiteit helpt u op weg in de nieuwe regels. Via Toelichting milieubelastende activiteiten komt u bij alle informatie over milieubelastende activiteiten.

Informatie over overgangsrecht vindt u op de pagina's Overgangsrecht Activiteitenbesluit milieubeheer en Overgangsrecht bij activiteiten. Zolang er overgangsrecht geldt, kan de toelichting op de eerdere regels van het Activiteitenbesluit en het Besluit omgevingsrecht van belang zijn. Raadpleeg het webarchief van InfoMil voor informatie over de eerdere wet- en regelgeving.