Hoe stroomt ons water?
Met die vraag gingen de RWS collega’s Corinne Heins, Tristan Bergsma en Jan Frank Mars op pad in het kader van de GeoWeek, naar groep 8 van de Rehobothschool in Opheusden.
De dag begon met uitleg over de wereld van water. Hoe komt water op de wereld voor? Waarom is het zeewater zout en de regen niet? Maar ook, waar gebruiken we water allemaal voor: van drinkwater tot water voor de industrie. Iedereen weet dat water nodig is voor de landbouw en de natuur. Maar water is ook nodig voor de scheepvaart en het maken van Cola. Maar dat zelfs voor het maken van papier en onze kleren heel veel water nodig is, was toch wel even schrikken. Ook de leraren werden verrast met goede vragen. “Waarom noemen we drinkwater “drinkwater”, als we er maar 2% van drinken en met de rest de auto wassen en de WC mee doorspoelen?” Kortom wij wonen in een waterland, waar iedereen iets met water doet. Dat moet goed geregeld worden anders wordt het een rommeltje. Duinen en dijken moet je goed onderhouden anders loopt 60% van ons land onder water. Leuk weetje: De waterkering van Driel wordt de kraan van Nederland genoemd. Daarmee zorgt Rijkswaterstaat ervoor dat er voldoende water in de rivieren staat, zodat de boten kunnen blijven varen. Maar ook dat er voldoende water naar het IJsselmeer stroomt. Dat is namelijk hét waterbassin van Noord Nederland.
Nadat we hadden geleerd hoe regenwater grondwater wordt, was het tijd voor wat proefjes. Water stroomt makkelijker door de ene grondsoort dan door de andere. Daarvoor waren er twee opstellingen gemaakt (zie foto). De leerlingen mochten nu zelf meten hoe snel het water door hun bodem stroomde. Water stroomt veel sneller door zandgrond dan door zand/klei grond. Maar ook de eigenschappen van water verschillen. Water dat door klei stroomt is zouter en minder zuur (een hoge pH heet dat). Maar het zuurste –nog zuurder dan een citroen- is een glas Cola.
Als laatste deel van de ochtend gingen we kijken hoe het water in Opheusden stroomt. De vaders en moeders kunnen zich het hoge water van 1995 nog goed herinneren. Opheusden bleef net gespaard maar iedereen moest wel evacueren. Tristan liet zien dat Opheusden tussen de Stuwwallen van Utrecht, de Veluwe en Nijmegen ligt. De Stuwwallen zaten vroeger aan elkaar maar de Rijn heeft ze uitgesleten. Het gevolg is dat wanneer het nu hard regent (ook in Duitsland) al het water door de opening tussen de Stuwwallen door moet. Gelukkig heeft Rijkswaterstaat sinds deze ramp hard gewerkt en met het project Ruimte voor de Rivier extra overstromingsgeulen gegraven zodat we in Opheusden droge voeten houden. Als je met een grondboor diep gaten boort, kun je precies zien hoe de ondergrond is opgebouwd. Tegenwoordig kan dat ook op de computer. Wil je weten hoe de grond er onder jouw huis uitziet, ga dan naar vouwgrond.nl en zoek op de kaart je adres op.