Werk in uitvoering: baggeren met aandacht voor de natuur

Vanwege de enorme afmetingen van het gebied is het soms noodzakelijk om in het broedseizoen te werken. Dan houden we extra rekening met kwetsbare natuur. Zo ook bij het baggerwerk in de Liendensche Waard bij Batenburg.

Baggerwerkzaamheden in voorjaar 2024 uitgevoerd in de Liendensche Waard

Fotografie: © Maaskracht

Het baggerwerk vond in het voorjaar van 2024 plaats en was nodig voor de veiligheid in het gebied. De geul in de uiterwaard was minder diep geworden doordat de rivier zand en modder had achtergelaten. Hierdoor kon de geul niet meer genoeg water vasthouden. Dat is een risico bij hoogwater.

Baggeren was ook nodig om de natuurkwaliteit op peil te houden. Leendert Verhoeven van aannemerscombinatie Maaskracht licht toe: ‘Als er minder water in de geul staat, dan hebben vissen daar last van. Er is dan minder zuurstof in het water en hun bewegingsvrijheid neemt af.’

Verhoeven kijkt tevreden terug op de werkzaamheden. ‘Dankzij een gedegen voorbereiding én zorgvuldige uitvoering is het gelukt om de vogels ongemoeid te laten én om de waterveiligheid en natuurkwaliteit te verhogen.’

Zorgvuldige procedure

In het gebied langs de Maas ligt ook een vogeleiland. Daar broeden allerlei beschermde soorten, waaronder de kluut en visdief. We werken zo min mogelijk in het broedseizoen, zodat we deze dieren niet verstoren. ‘We mogen en willen hier alleen werkzaamheden uitvoeren als we een zorgvuldige procedure volgen’, zegt Verhoeven.

Dat begint met het verkrijgen van vergunningen. Ook is begeleiding van ecologen nodig, die de natuur ter plekke goed kennen. ‘Zij inventariseren welke soorten in het gebied aanwezig zijn. Vervolgens stellen ze een werkprotocol op. Er is bewust voor gekozen voor een werkwijze volledig vanaf het water om verstoring op het land te voorkomen.’

Vogelwerkgroep

‘Er is een lokale vogelwerkgroep die activiteiten in de buurt van het eiland kritisch volgt,’ gaat Verhoeven verder. ‘Die hebben we in vroeg stadium geïnformeerd. En we hebben voorzorgsmaatregelen genomen. We hebben bijvoorbeeld geluidsarm materieel ingezet, zoals een hydraulische graafmachine op een ponton.’

Verder hebben we in 1 richting gewerkt, om verstoring zo lokaal mogelijk te houden. Tot slot hebben we niet de hele geul gebaggerd, maar alleen het gedeelte waar het meeste zand en modder was afgezet. Dit om de duur van de werkzaamheden en dus eventuele overlast te beperken.’

De ecologen monitorden de voortgang van de werkzaamheden. Zij gingen bijvoorbeeld eens per week het gebied in om te kijken hoe het met de vogels stond.

Gefaseerd maaien

Verhoeven vertelt dat Maaskracht bij het onderhoud van de uiterwaarden niet alleen dieren, maar ook planten zorgvuldig beschermt. ‘In de uiterwaarden staan allerlei zeldzame planten en kruiden. Daarom maaien we hier gefaseerd. We laten delen van de begroeiing staan, zodat soorten de kans krijgen om te bloeien en zich te verspreiden.’

Verhoeven zegt dat de manier van werken in de Liendensche Waard veel positieve reacties heeft opgeleverd. ‘Ik kijk terug op een geslaagd project. In overleg met de uitvoerenden, ecologen en de vogelwerkgroep is het ons gelukt om de vogels ongemoeid te laten én om de waterveiligheid en natuurkwaliteit te verhogen. Als het nog eens niet mogelijk is om werkzaamheden in de minst kwetsbare periode uit te voeren, zou ik deze aanpak zeker opnieuw overwegen.’

Bron: Rijkswaterstaat