Zoeken in deze site

Wet bodemmonitoring: Europese Raad bereikt akkoord met Parlement

Gepubliceerd op 10 april 2025

De Europese Raad heeft een voorlopig akkoord bereikt met het Europees Parlement over een richtlijn tot een kader voor bodemmonitoring. Doel is om de veerkracht te verbeteren en de risico's van verontreinigde locaties te beheersen.

In de richtlijn worden ook beginselen voor het beperken van het ruimtebeslag vastgesteld, met de nadruk op bodemafdekking en bodemverwijdering.

Gezonde bodems vormen de basis voor 95% van het voedsel dat we eten, herbergen meer dan 25% van de biodiversiteit in de wereld en zijn de grootste terrestrische koolstofpool ter wereld. Maar de bodem is een beperkte hulpbron en meer dan 60% van de bodems in de EU verkeert niet in een goede staat.

Het voorlopige akkoord handhaaft de ambitieuze, niet-bindende doelstelling om tegen 2050 gezonde bodems te bereiken. Het akkoord moet nog door beide instellingen worden bevestigd.

Uitgebreid monitoringkader

De lidstaten zullen, met steun van de Commissie, eerst de gezondheid van alle bodems op hun grondgebied monitoren en vervolgens beoordelen, zodat de autoriteiten in de hele EU passende steun kunnen bieden om bodemdegradatie te voorkomen en aan te pakken.

Zowel de Raad als het Parlement waren het erover eens dat er een solide en samenhangend monitoringkader met vergelijkbare gegevens moet komen. Zij kwamen overeen dat de lidstaten op basis van een gemeenschappelijke EU-methodologie bemonsteringspunten voor monitoring zullen bepalen. De twee wetgevers bereikten overeenstemming over de eerste stappen in de richting van de monitoring van PFAS en pesticiden.

Beoordeling van de gezondheid van de bodem

In het voorlopige akkoord wordt het concept van gemeenschappelijke bodemdescriptoren (fysische, chemische en biologische parameters) gehandhaafd, zoals weergegeven in de algemene oriëntatie en het oorspronkelijke voorstel van de Commissie.

Ook worden klassen geïntroduceerd om de bodemgezondheid te beschrijven die gebaseerd zouden zijn op de streef- en drempelwaarden die in de algemene oriëntatie van de Raad zijn vastgesteld:

  • niet-bindende duurzame streefwaarden op EU-niveau om de langetermijndoelstellingen te weerspiegelen
  • operationele drempelwaarden, die op het niveau van de lidstaten voor elke bodemdescriptor worden vastgesteld om bepalingen die leiden tot een gezonde bodemtoestand te prioriteren en geleidelijk uit te voeren

Beperking van landbeslag

In de nieuwe richtlijn komen mitigatiebeginselen voor ruimtebeslag, met bijzondere aandacht voor de meest zichtbare aspecten ervan: bodemafdekking en bodemverwijdering. De lidstaten nemen deze beginselen in acht. Terwijl zij nationale besluiten over ruimtelijke ordening, onder meer over huisvesting, mijnbouw, duurzame landbouw en de energietransitie respecteren.

Volgende stappen

Het voorlopig akkoord moet nu worden bekrachtigd door de Raad en het Parlement. Het zal vervolgens na bijwerking door de juristen-vertalers formeel door beide instellingen worden aangenomen.

Achtergrond

Volgens de EU-bodemstrategie, die de Commissie in 2021 presenteerde, werd het gebrek aan specifieke EU-wetgeving aangewezen als een belangrijke oorzaak voor de alarmerende toestand van de bodems in de EU. Om ervoor te zorgen dat de bodem in de EU hetzelfde niveau van bescherming geniet als voor het water, het mariene milieu en de lucht, heeft de Commissie op 5 juli 2023 de richtlijn bodemmonitoring voorgesteld.

Het uiteindelijke doel van deze richtlijn is om tegen 2050 alle bodems in een gezonde toestand te hebben, in overeenstemming met de EU-ambitie om de verontreiniging tot nul terug te brengen. De richtlijn zal ook bijdragen tot de verwezenlijking van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling van de VN.

Meer informatie

Bron: Europese Raad  (Soil monitoring law: Council reaches deal with Parliament - Consilium (verwijst naar een andere website))