Veranderingen bodembeschermingsbeleid
Een van de uitgangspunten van het Besluit activiteiten leefomgeving Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) (Bal) is dat het bestaande beschermingsniveau voor het milieu niet achteruit gaat door de Omgevingswet. Op deze pagina staan de belangrijkste veranderingen voor bodembescherming.
Beleidswijzigingen
De bestaande regelgeving regelt niet alles. Sommige voorschriften zijn te licht, andere te zwaar. Daarnaast heeft het Bal zelf ook uitgangspunten die afwijken van het huidige bodembeschermingsbeleid.
De volgende beleidswijzigingen met betrekking tot bodem worden in het Bal doorgevoerd:
- De Nederlandse Richtlijn Bodembescherming (NRB) wordt ingetrokken
- Daar komt een nieuw BBT-document voor bodembescherming voor terug (BBT staat voor beste beschikbare technieken Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup))
- Bodemonderzoek: onderzoek naar nulsituatie wordt niet meer gevraagd
- Bodembeschermende voorzieningen: aanpassing benamingen
- Wijziging in bodembeschermende voorzieningen bij bepaalde activiteiten
- Certificering voor vloeistofdichte bedrijfsriolering
- Geen verplichte certificering voor opslag van onder meer diesel in bovengrondse opslagtanks
Deze wijzigingen worden op deze pagina nader toegelicht. Er is ook een tabel met inhoudelijke veranderingen tussen het Activiteitenbesluit en het Bal over bodembescherming.
Nederlandse Richtlijn Bodembescherming
De Nederlandse Richtlijn Bodembescherming (NRB) is een document met BBT voor bodembescherming. In de NRB staan categorieën met bodembedreigende activiteiten en de daarbij behorende bodembeschermende voorzieningen. Ook staan er maatregelen in die voldoen aan het BBT-principe. Verder geeft de NRB verdiepende kennis over onder meer bodemrisico, bodemonderzoek, herstelplicht en relevante wet- en regelgeving.
Het Activiteitenbesluit milieubeheer verwijst regelmatig naar de NRB. Vooral voor voorzieningen en maatregelen die nodig zijn bij bodembedreigende activiteiten. De NRB heeft zo de status van (pseudo-)regelgeving gekregen. Dat past niet meer in de systematiek van de Omgevingswet. Daarom heeft het Bal een aantal voorzieningen en maatregelen uit de NRB rechtstreeks overgenomen.
De meeste maatregelen zijn niet uitgeschreven in voorschriften. Deze maatregelen hebben betrekking op zogenaamde 'good housekeeping'. Daarmee vallen ze onder de specifieke zorgplicht van het Bal. Deze specifieke zorgplicht doet een beroep op de eigen verantwoordelijkheid van de initiatiefnemer. Bij het ingaan van de Omgevingswet vervalt dus de NRB.
BBT-document Bodembescherming
Voor het verlenen van vergunningen blijft het wel noodzakelijk dat er een BBT-document voor bodembescherming beschikbaar is. Daarom komt er een nieuw document voor bodembescherming genaamd Bodembescherming; combinaties van voorzieningen en maatregelen (BB-CVM).
Dit BB-CVM document bevat alleen de BBT. Die zijn ingedeeld in de categorieën van bodembedreigende activiteiten, zoals ook in de huidige NRB. Met de daarbij behorende tabellen van combinaties van voorzieningen en maatregelen. De maatregelen zelf worden vaak niet uitgeschreven. Die vallen onder de specifieke zorgplicht van het Bal. Een uitzondering geldt voor de wettelijk voorgeschreven inspecties, die nog wel onder de maatregelen worden uitgeschreven.
Om toch een duidelijk overzicht te hebben van wat deze good-housekeeping-maatregelen inhouden, zijn deze als bijlage in het document BB-CVM opgenomen.
In het BB-CVM staan dus geen beleidswijzigingen. Het BB-CVM blijft in concept tot de Omgevingswet van kracht wordt. Rijkswaterstaat (Bodem+) en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) bespreken het concept BB-CVM met overheden en bedrijfsleven. Nieuwe technieken die voldoen aan BBT, kunnen in het BB-CVM worden opgenomen.
Bodemonderzoek
Voor bodembedreigende activiteiten in het Bal is geen nulsituatieonderzoek meer verplicht. Dit nulsituatieonderzoek bij de start van een activiteit is geen milieubeschermende maatregel, maar een grondslag voor een eindsituatieonderzoek. Hiermee kan bevoegd gezag toetsen of door de bodembedreigende activiteit verontreiniging heeft plaatsgevonden.
Op vrijwillige basis kan nog wel een nulsituatieonderzoek worden uitgevoerd, ter ondersteuning van het eindsituatieonderzoek.
Het eindsituatieonderzoek blijft wel verplicht. Dit eindsituatieonderzoek hangt niet meer samen met de beëindiging van het bedrijf, maar met de beëindiging van de activiteit. Per activiteit wordt aangegeven of bij beëindiging een eindsituatieonderzoek nodig is.
Is er geen nulsituatieonderzoek uitgevoerd? Dan wordt het eindonderzoek getoetst aan een bodemkwaliteitskaart of (als die er niet is) de achtergrondwaarde van het Besluit bodemkwaliteit.
Voor activiteiten waarop de Europese Richtlijn industriële emissies (Rie) het milieubeschermingsbeginsel van Integrated Pollution Prevention and Control (IPPC) toepast, blijft volgens de Rie (artikel 22) het nulsituatieonderzoek wel verplicht. Het bevoegd gezag moet deze opnemen in de omgevingsvergunning.
Bodembeschermende voorzieningen
Bodembeschermende voorzieningen in het Activiteitenbesluit en de NRB betreffen in het algemeen voorzieningen zoals een vloeistofdichte vloer, een vloeistofkerende vloer of lekbak. Het Bal wijzigt deze begrippen. Zie de tabel.
| Bal | Voor de invoering van de Omgevingswet |
|---|---|
| Vloeistofdichte bodemvoorziening | Vloeistofdichte vloer of verharding |
|
Aaneengesloten bodemvoorziening (dichte naden) Elementenbodemvoorziening (open naden) |
Vloeistofkerende vloer of verharding |
| Lekbak | Lekbak |
De vloeistofkerende vloer of verharding wordt gesplitst in een aaneengesloten bodemvoorziening en een elementenbodemvoorziening Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup). Hiermee wordt het duidelijker wanneer een bepaalde vloer als 'kerend' kan worden gezien.
Certificering voor vloeistofdichte bedrijfsriolering
Het Activiteitenbesluit stelt geen bodembeschermende eisen aan bedrijfsrioleringen. Dit is met uitzondering van het 'afleveren van vloeibare brandstoffen' (tanken) waarbij een vloeistofdichte uitvoering volgens BRL 7700 verplicht is.
In het Bal is een verplichte certificering opgenomen voor alle bedrijfsrioleringen die aangesloten zijn op vloeistofdichte bodemvoorzieningen tot aan de olieafscheider. Daarnaast moet volgens artikel 5.19 van het Bal de goede werking van de bedrijfsriolering periodiek gekeurd worden. Deze beoordeling kan plaatsvinden zonder de vloer open te breken. Hiermee wordt aangesloten bij de BBT-conclusies uit de NRB.
Geen verplichte certificering voor opslag van o.a. diesel in bovengrondse opslagtanks
Omdat volgens het RIVM er geen of minimale externe veiligheidsrisico's zijn bij de opslag van hieronder genoemde stoffen in bovengrondse opslagtanks, schrijft het Bal geen certificering BRL K903 meer voor bij opslag in bovengrondse opslagtanks van:
- de opslag van diesel
- oxiderende vloeistoffen
- bijtende vloeistoffen
- aquatoxische vloeistoffen
- oliën
- vetten of
- pekel
Uiteraard blijven bodembeschermende maatregelen verplicht om de bodembescherming te waarborgen. De opslagtank kan visueel gecontroleerd worden zodat men direct kan handelen bij lekkages of morsen. Deze aanpassing is conform de BBT-conclusies uit de NRB.
Er geldt een uitzondering voor ondergrondse leidingen die op de bovengrondse tank zijn aangesloten. Omdat de ondergrondse delen niet visueel kunnen worden geïnspecteerd blijft het certificaat verplicht. Dit is vanuit de optiek van bodembescherming.
Het certificaat BRL K903 blijft gewoon verplicht bij vloeistoffen die wel externe veiligheidsrisico's hebben, zoals petroleum en benzine. Dit zijn stoffen die geregeld worden in paragraaf 4.93 Opslaan van brandbare vloeistoffen anders dan diesel in bovengrondse opslagtanks van het Bal of stoffen waarvan de opslag vergunningplichtig is.
Begrip: Besluit activiteiten leefomgeving (Bal)
Het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) is één van de 4 algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) onder de Omgevingswet. Het Bal bevat regels van het Rijk over activiteiten in de fysieke leefomgeving.
Lees meer op Inhoud Besluit activiteiten leefomgeving.
Begrip: beste beschikbare technieken (BBT)
De definitie van beste beschikbare technieken (BBT) staat onder de begrippen van bijlage A van de Omgevingswet. 'Beste' omvat de meest doeltreffende technieken voor het bereiken van een hoog niveau van bescherming van het milieu. Dit om emissies van een bedrijf te voorkomen. Als dit niet mogelijk is, moet het bedrijf de emissie zoveel mogelijk beperken. 'Beschikbare' omvat technieken die technisch en economisch haalbaar zijn voor die bedrijfstak, en die bedrijven kunnen toepassen. De techniek moet redelijkerwijs in Nederland of in een ander land verkrijgbaar zijn. Het begrip 'technieken' is ruim. Hieronder valt 1) de toegepaste technieken 2) ontwerp, bouw en ontmanteling van de installatie 3) onderhoud en bedrijfsvoering van de installatie. Lees meer op Vergunning milieubelastende activiteit.
Begrip: Elementenbodemvoorziening
Vloer, verharding of constructie die stoffen tijdelijk keert, waarvan eventuele onderbrekingen of naden niet zijn gedicht. Meer informatie op de pagina Elementenbodemvoorziening.