Zoeken in deze site

Toepasbare regels testen in het Omgevingsloket

Als overheid maakt u toepasbare regels voor uw indieningsvereisten voor het onderdeel Aanvragen in het Omgevingsloket. En u maakt toepasbare regels voor de Vergunningcheck en Maatregelen op maat. Daarmee zien initiatiefnemers wat mag in hun omgeving. Het is belangrijk uw toepasbare regels in het Omgevingsloket te testen. Zo weet u dat deze kloppen en dat initiatiefnemers uw vragen goed begrijpen.

Op deze pagina

Toepasbare regels testen

Een belangrijk onderdeel van het maken van toepasbare regels is het testen. Uw toepasbare regels in het Omgevingsloket moeten niet alleen inhoudelijk juist zijn en technisch kloppen, maar ook gebruikersvriendelijk zijn. Zo moet bijvoorbeeld het taalgebruik aansluiten bij dat van andere overheden.

Daarom is het belangrijk uw toepasbare regels niet alleen in de regelbeheersoftware test, maar ook in het Omgevingsloket zelf. U kunt ook inwoners en bedrijven betrekken bij het testen van de gebruikersvriendelijkheid van de Vergunningchecks, indieningsvereisten en maatregelen.

Testen is dus meer dan alleen een technische controle bij het aanleveren van uw toepasbare regels. Onder testen verstaan we het volgende:

  • Valideren: een inhoudelijke, juridische controle.
  • Verifiëren: een technische controle.
  • Controle op gebruikersvriendelijkheid: een controle op taalgebruik, begrijpelijkheid en logica.

Valideren: controle op inhoud

Om te controleren of uw toepasbare regels juridisch juist zijn, voert u een validatie uit. Dit is een inhoudelijke test waarbij u controleert of uw toepasbare regels kloppen met de juridische regels. Zo voorkomt u verkeerde conclusies of foutieve uitkomsten in het Omgevingsloket. De juridische afdeling en de regelanalist spelen bij deze controle een grote rol.

Iedere organisatie is zelf verantwoordelijk voor het maken, beheren en juridisch valideren van de eigen toepasbare regels. Het is belangrijk om een validatieproces in te richten omdat onjuiste toepasbare regels in het Omgevingsloket kunnen leiden tot verkeerde vragen en zelfs verkeerde uitkomsten.

  • Bij de Vergunningcheck is het belangrijk dat de initiatiefnemer de juiste conclusie krijgt.
  • Bij het onderdeel Aanvragen is het belangrijk dat u de juiste informatie opvraagt bij de initiatiefnemer.
  • Bij Maatregelen op maat controleert u of de juiste maatregelen worden geselecteerd en worden gekoppeld aan de juiste juridische regels.

Verifiëren: technische controle

Uw toepasbare regels moeten technisch kloppen en voldoen aan de . Bij het aanleveren van toepasbare regels voert het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) automatisch een verificatie uit.

U kunt ook al tijdens het opstellen uw toepasbare regels verifiëren. Dit kan met de verificatieservice, bijvoorbeeld in uw eigen omgeving of via leverancierssoftware. Zo weet u dat uw toepasbare regels goed werken in het Omgevingsloket.

Controle op gebruikersvriendelijkheid

Net zo belangrijk is uw toepasbare regels controleren op taalgebruik, begrijpelijkheid, logica en bruikbaarheid. Zo zorgt u voor een gebruikersvriendelijk Omgevingsloket en een betere digitale dienstverlening voor iedereen.

Begrijpelijkheid testen

Controleer of initiatiefnemers de vragen en antwoorden begrijpen. Dat ze een vraag maar op 1 manier kunnen interpreteren en dat de vraag voor hen relevant is. Test de toepasbare regels daarom ook inwoners en bedrijven in uw gemeente, provincie of waterschap.

Locaties testen

Maakt u gebruik van locaties binnen de toepasbare regels? Voer de testen uit op de verschillende soorten locaties. Zijn de regels bijvoorbeeld gekoppeld aan de locatie ‘Binnenstad’? Voer de test dan uit voor een adres binnen het gebied van de locatie ‘Binnenstad’ én voor een adres buiten het gebied van de locatie ‘Binnenstad’.

Taalgebruik testen

Controleer ook het taalgebruik van de toepasbare regels. Gebruikt u de juiste spelling en voldoen de toepasbare regels aan de schrijfafspraken? Gebruik hiervoor de checklist op deze pagina.

Testen met gebruikers

Om te controleren of de toepasbare logisch zijn en begrepen worden, is het belangrijk zelf te testen met inwoners en bedrijven. Ook het DSO test regelmatig de gebruikersvriendelijkheid van het Omgevingsloket. Meer informatie over deze gebruikersonderzoeken en praktijkvoorbeelden vindt u op de pagina Digitale inclusie in het Omgevingsloket: gebruikersvriendelijk, toegankelijk en begrijpelijkheid.

Voordat u start met gebruikersonderzoeken en inwoners en bedrijven uitnodigt, doorloopt u de checklists op deze pagina.

Toepasbare regels evalueren

Het beheer van toepasbare regels houdt niet op als deze in het Omgevingsloket beschikbaar zijn. Het kan zijn dat inwoners of bedrijven toch moeite hebben met bepaalde vragen of een uitkomst niet begrijpen. Dit wordt bijvoorbeeld duidelijk als er veel vragen over worden gesteld bij het klantcontactcentrum (KCC). Of als vergunningverleners vaak verkeerde informatie ontvangen.

Het advies is daarom om regelmatig kritisch naar de eigen toepasbare regels te kijken en daarbij samen te werken met andere afdelingen in de organisatie.

Checklists voor het testen

Wanneer u uw toepasbare regels voor het Omgevingsloket test, dan zijn er punten waar u op moet letten. Hieronder vindt u checklists die u helpen bij het testen.

Checklist: testen toepasbare regels Vergunningcheck

Onderzoek bij het testen van de toepasbare regels voor de Vergunningcheck de volgende vragen:

  • Zijn de juiste activiteiten aan de werkzaamheden gekoppeld?
    Activiteiten zijn soms aan meerdere werkzaamheden gekoppeld. En andersom zijn aan werkzaamheden meestal meerdere activiteiten gekoppeld.
    In de  kunt u zien aan welke werkzaamheden de activiteit gekoppeld is. Dit ziet u door op de naam van de activiteit te klikken.
    In de kruismatrix ziet u op tabblad ‘W2 Werkzaamheden per conclusie’ welke activiteiten aan de werkzaamheid zijn gekoppeld. De kruismatrix vindt u op de pagina Beschikbare toepasbare regels en behandeldienstinstellingen op oefenomgeving en productieomgeving DSO (kruismatrix). Gebruik het filter ‘Werkzaamheid’ en kies daarna de bestuursorganen die op uw grondgebied regels stellen.
  • Passen de vragen bij de werkzaamheid? 
    Controleer of alleen relevante vragen worden gesteld. Maak gebruik van impliciete antwoorden zodat de vragen passen bij de werkzaamheid. Neem geen beoordelingsregels op als vragen. De initiatiefnemer kan bijvoorbeeld niet beoordelen of de nieuwe uitrit ‘gevaarlijk is voor het verkeer’. Dat is aan de vergunningverlener bij de beoordeling van de aanvraag of melding.
  • Komen de woorden van de werkzaamheid terug in de vragen en toelichtingen?
    De werkzaamheid heet bijvoorbeeld ‘Boom of beplanting onderhouden of weghalen’. Gebruik in de vragen dan ook de woorden ‘boom’ en ‘beplanting’ en niet ‘houtopstand’.

  • Gaan de vragen en toelichtingen over uw eigen regelgeving?
    Als overheid maakt u toepasbare regels over de eigen regelgeving. Daarin verwerkt u niet de regels van andere overheden. Door activiteiten aan werkzaamheden te koppelen komen alle regels van de verschillende overheden in het Omgevingsloket bij elkaar.

  • Sluiten de vragen van alle overheden op elkaar aan?
    Stem uw vragen bij een werkzaamheid goed af op de vragen van andere overheden. Want initiatiefnemers ervaren de Vergunningcheck als 1 check. Hiervoor is samenwerken in de regio aan toepasbare regels belangrijk.

  • Heeft de check zoveel mogelijk gesloten vragen of vragen met een selectielijst?

  • Kloppen de conclusies in de verschillende situaties?
    Doorloop de Vergunningcheck meerdere keren en kies iedere keer verschillende antwoorden. Doorloop zo alle antwoordpaden binnen de Vergunningcheck voor 1 werkzaamheid en controleer of de conclusies kloppen. Op de pagina Resultaat van de Vergunningcheck in het Omgevingsloket vindt u informatie over hoe de conclusies in de actielijst terugkomen.

  • Zijn de toelichtingen op de conclusies op 1 manier uit te leggen?
    Controleer de toelichtingen op de conclusies. Zijn deze begrijpelijk? En werken eventuele hyperlinks naar andere websites?

Checklist: testen toepasbare regels Aanvragen

Onderzoek bij het testen van de indieningsvereisten in het onderdeel Aanvragen de volgende vragen:

  • Vraagt u de juiste informatie uit?
    Vraagt u alleen de informatie op die in uw juridische regels staat, zoals in het omgevingsplan of de verordening)? Let op: informatie die al bekend is bij de overheid mag u niet nogmaals uitvragen. En ook algemene informatie, zoals contactgegevens vraagt u niet zelf uit. Deze vragen zijn onderdeel van de algemene set indieningsvereisten. Deze vragen kunt u ook in de RTR bekijken.

  • Kloppen de relaties tussen de vragen en de bijlagen?
    Blijkt uit de antwoorden dat bepaalde situaties niet van toepassing zijn? Vraag dan niet naar de bijbehorende bijlagen.

  • Hebben de privacygevoelige gegevens het kenmerk ‘niet publiceerbaar’?
    In aanvragen kan vertrouwelijke informatie staan. Bij toepasbare regels maken houdt u hier rekening mee. Lees meer over het instellen van publiceerbare en potentieel vertrouwelijke informatie.

  • Ontvangt u de ingediende verzoeken op een juiste manier in het zaak- of VTH-systeem?
    Komt de informatie die u uitvraagt op de juiste manier in het zaak- of vergunningensysteem?

Checklist: testen toepasbare regels Maatregelen op maat

U maakt toepasbare regels voor maatregelen voor een activiteit. Deze zijn in Maatregelen op maat te zien via de gekoppelde werkzaamheid.

  • Passen de vragen bij de werkzaamheid? Passen de vragen bij de werkzaamheid waar de toepasbare regels aan gekoppeld zijn?
  • Worden alleen relevante vragen gesteld?
  • Worden de juiste maatregelen getoond? Krijgen initiatiefnemers de juiste maatregelen? En zijn de links naar de bijbehorende juridische regels opgenomen?

Checklist: testen gebruikersvriendelijkheid

Deze checklist gebruikt u om gebruikersvriendelijke vragen te maken. U kunt de checklist gebruiken voor zowel de Vergunningcheck, Aanvragen en Maatregelen op maat.

  • Begint iedere vraag met een hoofdletter en sluit af met een vraagteken?
  • Wordt de initiatiefnemer met ‘u’ aangesproken?
  • Voldoet informatie aan de regels voor juiste spelling en interpunctie?
  • Zijn de vragen begrijpelijk?
  • Is bij een open vraag aangegeven hoe iemand het antwoord moet geven?
    Bijvoorbeeld: 'Hoeveel afvalwater gaat u lozen? Geef uw antwoord in kubieke meters.'
  • Bestaat iedere vraag ook maar echt uit 1 vraag?
    Bijvoorbeeld: ‘Hebt u een kunststof opslagtank met benzine?' zijn eigenlijk 2 vragen: 1 over de kunststof opslagtank en 1 over het opslaan van benzine.
  • Hebben lastige vragen of keuze-opties een toelichting?
  • Leiden de gebruikte links naar de juiste webpagina’s?
    Gebruikt u een eigen webviewer? Test dan ook de links dan buiten de eigen organisatie om. Zo controleert u op bijvoorbeeld afgeschermde pagina’s en dode links.
  • Is de volgorde van de vragen logisch?
    Stel afhankelijke vragen altijd meteen na de vraag waarvan ze afhangen. Stel bijvoorbeeld eerst de vraag 'Gaat u een garage bouwen?' Stel daarna direct de vraag ‘Gaat u bij de garage een oprit aanleggen?’. Als initiatiefnemers de eerste vraag met ‘ja’ antwoorden, is de tweede vraag direct duidelijk. Als u andere vragen tussendoor stelt is het verwarrend voor de initiatiefnemer.'
  • Hebben de vragengroepen betekenisvolle namen?
    Namen van vragengroepen mogen geen afkortingen, vreemde tekens, namen van personen of organisaties bevatten. De vraaggroep moet met een hoofdletter beginnen.
  • Zijn de vragengroepen juist opgebouwd?
    Dat betekent dat er niet teveel vragen in een vragengroep zijn. En dat onderscheidende vragen in een aparte vragengroep staan.
  • Is de uitleg bij een geo-vraag duidelijk?
    Geo-vragen zijn vragen in toepasbare regels die gaan over specifieke geografische locaties. Het is mogelijk een vraag te laten beantwoorden door een bijgeleverd geo-bestand. De vraag wordt nog wel getoond. Zorg dat de uitleg bij de kaart duidelijk is. Meer uitleg hierover vindt u op de pagina Geo-vragen maken voor het Omgevingsloket.

Meer informatie

Videoserie over gebruikersvriendelijke toepasbare regels voor de Vergunningcheck: Vodcast toepasbare regels: samengestelde vragen.



Standaard toepasbare regels (STTR)

De Standaard toepasbare regels (STTR) is de standaard voor het aanleveren van toepasbare regels aan het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Als overheid kunt u alleen toepasbare regels publiceren als ze aan deze standaard voldoen. Dan zijn ze te zien als vragen in het Omgevingsloket. Bekijk de laatste versie van de Standaard toepasbare regels (STTR).

Registratie toepasbare regels (RTR)

De Registratie toepasbare regels (RTR) is de centrale voorziening voor toepasbare regels. Hier slaan overheden hun toepasbare regels op voor het Omgevingsloket. De Registratie toepasbare regels is een van de onderdelen van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO).

Lees meer over de Registratie toepasbare regels.