Begrip: Exclusieve economische zone (EEZ)
De Nederlandse exclusieve economische zone (EEZ) bestaat uit het Nederlandse deel van de Noordzee en wordt ook wel aangeduid als Nederlands continentaal plat. Het is het gebied dat zich tot 200 zeemijl (370,4 km) buiten de kust van een staat uitstrekt. Binnen deze zone heeft een staat een aantal rechten, zoals het recht op exploitatie van de aanwezige grondstoffen, het recht op visserij en recht op wetenschappelijk onderzoek.
- Meer informatie over maritieme zones op Noordzeeloket.nl
- Zie ook Maritiem ruimtelijk plan
Begrip: Leefomgeving
Er bestaat geen duidelijke begrenzing van de leefomgeving. De Omgevingswet noemt fysieke leefomgeving (artikel 1.2, lid 1). Deze bestaat in ieder geval uit:
- bouwwerken
- infrastructuur
- watersystemen
- water
- bodem
- lucht
- landschappen
- natuur
- cultureel erfgoed
- werelderfgoed
Lees meer over fysieke leefomgeving.
Begrip: Omgevingsplan
Het omgevingsplan bevat alle regels over de fysieke leefomgeving die de gemeente stelt binnen haar grondgebied. Per gemeente is er 1 omgevingsplan.
Lees meer over het omgevingsplan.
Begrip: Waterschapsverordening
De waterschapsverordening bevat regels specifiek gericht op het watersysteem en waterstaatswerken binnen het beheergebied van een waterschap. Samen met het omgevingsplan bevat de waterschapsverordening de regels voor de fysieke leefomgeving op lokaal niveau.
Lees meer over de waterschapsverordening.
Begrip: Omgevingsverordening
De omgevingsverordening bevat alle provinciale regels voor de fysieke leefomgeving. Dit kunnen regels zijn over activiteiten. Bijvoorbeeld regels over activiteiten in natuurgebieden. In uitzonderlijke gevallen kan de provincie ook regels stellen over de toedeling van functies aan locaties.
Lees meer over de omgevingsverordening.
Begrip: Watersysteem
Een watersysteem is een 'samenhangend geheel van een of meer oppervlaktewaterlichamen en grondwaterlichamen, met bijbehorende bergingsgebieden, waterkeringen en ondersteunende kunstwerken'.
Deze definitie van watersysteem staat in de bijlage van de Omgevingswet. Zie bijlage bij artikel 1.1 van de Omgevingswet, onderdeel A.
Een ondersteunend kunstwerk is niet gedefinieerd in de Omgevingswet. Het is te beschouwen als een bouwwerk of ander vervaardigd onderdeel dat is aangelegd voor een goed beheer van watersystemen. Bijvoorbeeld sluizen of duikers. Duikers zijn kokers onder een weg, door een dijk of dam, voor het afvoeren of inlaten van water.
Lees meer over (het beheer van) watersystemen.
Begrip: Rijkswateren
Rijkswateren zijn watersystemen of onderdelen daarvan die in beheer zijn bij het Rijk. In bijlage II bij het Omgevingsbesluit staat om welke watersystemen het gaat. Activiteiten bij rijkswateren kunnen beperkingengebiedactiviteiten met betrekking tot een waterstaatswerk zijn, waarvoor rijksregels gelden.
Begrip: Waterstaatswerk
Waterstaatswerken zijn bijvoorbeeld rivieren, de Noordzee, andere oppervlaktewateren, zoals sloten, kanalen en meren of bergingsgebieden en waterkeringen.
Meer informatie over het aanleggen of wijzigen van een waterstaatswerk.
Begrip: Bevoegd gezag
Het bevoegd gezag kan zowel het Rijk, een provincie, een waterschap als een gemeente zijn. Onder de Omgevingswet heeft ieder instrument een bevoegd gezag. Het bevoegd gezag dat het instrument inzet, is ook het bevoegd gezag voor vergunningverlening, toezicht en handhaving, meldingen en het toestaan van afwijken van algemene regels.
Lees hier verder over bevoegd gezag.
Begrip: Omgevingsvergunning
Eén van de uitgangspunten van de Omgevingswet is om zoveel mogelijk activiteiten te regelen met algemene regels. In sommige gevallen moet een initiatiefnemer (burger, bedrijf, overheid) een melding doen voordat de activiteit mag worden uitgevoerd.
Daarnaast is een beperkt aantal activiteiten is vergunningplichtig. In die gevallen moet de initiatiefnemer een omgevingsvergunning aanvragen. Lees meer over de omgevingsvergunning.
Begrip: Maatwerkvoorschrift
Een maatwerkvoorschrift is een specifiek voorschrift voor een activiteit. Met het maatwerkvoorschrift kan het bevoegd gezag algemeen geldende voorschriften in concrete situaties specifiek maken.
Lees meer over het maatwerkvoorschrift.
Begrip: Projectbesluit
Om een project uit te voeren, kan de overheid een projectbesluit vaststellen. Dit kan alleen als een overheidsproject of privaat project een publiek belang dient.
Voor sommige projecten bepaalt de Omgevingswet of een andere wet dat er sprake is van een publiek belang. Dan moet de overheid een projectbesluit vaststellen.
Lees meer op Projectbesluit.
Begrip: Bouwactiviteit, technisch
Bijlage A van de Omgevingswet definieert de bouwactiviteit als 'het bouwen van een bouwwerk'. Het is de technische toets van een aanvraag aan de regels voor de technische bouwkwaliteit uit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl).
Meer over
Begrip: Bouwwerk
De Omgevingswet verstaat onder een bouwwerk: 'constructie van enige omvang van hout, steen, metaal of ander materiaal, die op de plaats van bestemming hetzij direct of indirect met de grond verbonden is, hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond, bedoeld om ter plaatse te functioneren, met inbegrip van de daarvan deel uitmakende bouwwerkgebonden installaties anders dan een schip dat wordt gebruikt voor verblijf van personen en dat is bestemd en wordt gebruikt voor de vaart.'
Meer informatie over bouwwerken is te lezen onder 'Bouwen' op de overzichtspagina Regels voor activiteiten.
Begrip: Instructie
Een instructie is een eenmalige opdracht van een hoger bestuursorgaan aan een lager bestuursorgaan. Met een instructie wordt aangegeven hoe taken of bevoegdheden moeten worden uitgevoerd en binnen welke termijn. In artikel 2.33 en artikel 2.34 van de Omgevingswet staan de bevoegdheden om instructies te geven.
Lees meer over de instructie.
Begrip: Omgevingswaarde
Een omgevingswaarde is één van de instrumenten waarmee overheden het beleid van een omgevingsvisie kunnen uitvoeren. Hiermee kan de gemeente, provincie of het Rijk de kwaliteit vastleggen die ze voor de fysieke leefomgeving wil bereiken. Deze kwaliteit moet objectief vast te stellen en kwantitatief meetbaar zijn. Het gaat dan bijvoorbeeld om waarden voor de luchtkwaliteit of de waterkwaliteit.
Lees meer over de omgevingswaarde.
Begrip: Omgevingsvisie
De omgevingsvisie is een strategische visie voor de lange termijn voor de gehele fysieke leefomgeving. Deze wordt opgesteld door het Rijk, de provincie en de gemeente. Een omgevingsvisie gaat onder andere in op de samenhang tussen ruimte, water, milieu, natuur, landschap, verkeer en vervoer, infrastructuur en cultureel erfgoed.
Lees meer:
Begrip: Programma
Het programma is een veelzijdig instrument. In een programma geven overheden uitwerking aan het te voeren beleid. Of nemen ze maatregelen op om te voldoen aan een omgevingswaarde. Ook kunnen ze maatregelen opnemen om te voldoen aan andere doelstelling voor de fysieke leefomgeving. Het is (multi)sectoraal of gebiedsgericht te gebruiken en kan samen met andere bestuursorganen worden vastgesteld.
Lees meer over het instrument programma.
Begrip: Archeologisch monument
Een archeologisch monument is op grond van de Erfgoedwet een terrein dat deel uitmaakt van cultureel erfgoed vanwege de daar aanwezige sporen van menselijke aanwezigheid in het verleden. Dit kunnen overblijfselen of voorwerpen zijn, maar ook andere sporen. Al deze sporen zelf horen ook tot het archeologische monument.
Begrip: Cultureel erfgoed
De Omgevingswet definieert cultureel erfgoed als: monumenten, archeologische monumenten, stads- en dorpsgezichten en cultuurlandschappen.
Ander cultureel erfgoed zoals roerend erfgoed of immaterieel cultureel erfgoed kan ook onderdeel zijn van de definitie van cultureel erfgoed van de Omgevingswet. Dat is het geval als het deel uitmaakt van de fysieke leefomgeving of als het daar anderszins relevant voor is.
Een voorbeeld hiervan zijn regels voor een haven met historische schepen. Een ander voorbeeld is het toedelen van een functie aan een locatie die samenhangt met een (lokaal) volksgebruik dat immaterieel erfgoed is.
Lees meer bij het thema Erfgoed.
Begrip: Seveso-inrichting
Een Seveso-inrichting is een locatie die onder de Seveso-richtlijn valt vanwege de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen.
De richtlijn is opgesteld naar aanleiding van de ramp in het Italiaanse Seveso in 1976.
Lees meer over wat een Seveso-inrichting is.