Maatwerkvoorschrift
Met een maatwerkvoorschrift kan het bevoegd gezag in individuele gevallen afwijken van algemene regels voor activiteiten of ze aanvullen. Een maatwerkvoorschrift is alleen mogelijk als dit door Rijk, provincie, gemeente of waterschap is aangegeven bij die algemene regels.
Op deze pagina
- Toepassing maatwerkvoorschrift
- Activiteiten waarvoor maatwerkvoorschriften mogelijk zijn
- Inperking mogelijkheid maatwerkvoorschriften
- Activiteiten waarvoor het Rijk maatwerkvoorschriften mogelijk maakt
- Verschil maatwerkvoorschrift en maatwerkregel
- Maatwerkvoorschrift of omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit
Toepassing maatwerkvoorschrift
Met een maatwerkvoorschrift kan het bevoegd gezag in individuele gevallen algemene regels over activiteiten specificeren voor:
- onvoorziene situaties
- bijzondere gevallen
- lokale omstandigheden
- het bereiken van ambities voor de kwaliteit van de fysieke leefomgeving
Met een maatwerkvoorschrift kan het bevoegd gezag bijvoorbeeld:
- algemene regels nader invullen of aanvullen
- eisen opstellen die strenger of minder streng zijn dan de algemene regels
- afwijken van een verbod in algemene regels
Het bevoegd gezag kan een maatwerkvoorschrift opstellen uit eigen beweging of op verzoek. Het maatwerkvoorschrift geldt alleen voor degene aan wie het is gericht, degene die de activiteit uitvoert.
Activiteiten waarvoor een maatwerkvoorschriften mogelijk zijn
Bij de algemene regels over activiteiten kunnen Rijk, provincie, gemeente en waterschap onderwerpen aanwijzen waarvoor het bevoegd gezag maatwerkvoorschriften kan stellen (artikel 4.5, lid 1, Omgevingswet). Uit de bevoegdheid om een maatwerkbesluit op te stellen, volgt impliciet ook de bevoegdheid om een maatwerkbesluit te wijzigen of in te trekken.
Algemene regels over activiteiten door het Rijk staan in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) of het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup). Algemene regels door de provincie in de omgevingsverordening Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup), door de gemeente in het omgevingsplan Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) en door het waterschap in de waterschapsverordening Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup).
Inperking mogelijkheid maatwerkvoorschriften
Maatwerkvoorschriften over activiteiten waarvoor het Rijk algemene regels stelt, kunnen alleen worden voorgeschreven binnen de bedoeling en de doelen van de rijksregels voor de activiteit in kwestie. Dit volgt uit artikel 4.5, lid 1, van de Omgevingswet. In paragraaf 4.3.2 van de Omgevingswet staan per activiteit de bedoeling (zie 'met het oog op') en doelen (zie 'strekken er toe dat') vermeld.
Soms geldt de bevoegdheid tot het stellen van maatwerkvoorschriften alleen binnen bepaalde grenzen of in bepaalde gevallen. De beoordelingsregels voor omgevingsvergunningen en de eisen aan vergunningvoorschriften zijn vaak ook van toepassing op maatwerkvoorschriften.
Inperking mogelijkheid maatwerkvoorschriften door decentrale overheden
Ook provincie, gemeente en waterschap kunnen de mogelijkheden voor maatwerkvoorschriften inperken. Die inperkingen staan in de omgevingsverordening, het omgevingsplan of de waterschapsverordening bij de regels waarin de bevoegdheid tot het stellen van maatwerkvoorschriften wordt gegeven.
Activiteiten waarvoor het Rijk maatwerkvoorschriften mogelijk maakt
Het Rijk maakt het stellen van een maatwerkvoorschrift mogelijk voor regels over activiteiten in het Bal en het Bbl.
| Activiteit met algemene regels en mogelijkheid maatwerkvoorschrift | Geregeld in |
|---|---|
| beperkingengebiedactiviteit: hoofdspoorweg, lokale spoorweg of bijzondere spoorweg | hoofdstuk 9 Bal |
| beperkingengebiedactiviteit: in of bij de Noordzee | hoofdstuk 7 Bal |
| beperkingengebiedactiviteit: installatie in de Noordzee | hoofdstuk 7 Bal |
| beperkingengebiedactiviteit: luchthaven | hoofdstuk 10 Bal |
| beperkingengebiedactiviteit: mijnbouwinstallatie in een waterstaatswerk in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 6 Bal |
| beperkingengebiedactiviteit: waterstaatswerk in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 6 Bal |
| beperkingengebiedactiviteit: weg in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 8 Bal |
| (erfgoed) activiteiten die werelderfgoed betreffen | hoofdstuk 14 Bal |
| (erfgoed) rijksmonumentenactiviteit en andere activiteiten die een rijksmonument of voorbeschermd rijksmonument betreffen | hoofdstuk 13 Bal |
| gelegenheid bieden tot zwemmen en baden | hoofdstuk 15 Bal |
| landinrichtingsactiviteit | hoofdstuk 12 Bal |
| lozingsactiviteit: afvalwater van schepen in binnenwateren | hoofdstuk 17 Bal |
| lozingsactiviteit: op de Noordzee | hoofdstuk 7 Bal |
| lozingsactiviteit: op een oppervlaktewaterlichaam door een milieubelastende activiteit | hoofdstuk 4 Bal |
| lozingsactiviteit: op een oppervlaktewaterlichaam in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 6 Bal |
| mijnbouwlocatieactiviteit: in de Noordzee | hoofdstuk 7 Bal |
| mijnbouwlocatieactiviteit: in een oppervlaktewaterlichaam in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 6 Bal |
| milieubelastende activiteit | hoofdstuk 2, 3, 4 en 5 Bal |
|
(natuur) activiteiten die houtopstanden, hout en houtproducten betreffen:
|
afdeling 11.3 Bal |
| (natuur) flora- en fauna-activiteit | afdeling 11.2 Bal |
| (natuur) Natura 2000-activiteit | afdeling 11.2 Bal |
| ontgrondingsactiviteit: in de Noordzee | hoofdstuk 7 Bal |
| ontgrondingsactiviteit: in een oppervlaktewaterlichaam in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 6 Bal |
| wateronttrekkingsactiviteit: onttrekken van grondwater of infiltreren van water in een oppervlaktewaterlichaam in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 6 Bal |
| wateronttrekkingsactiviteit: onttrekken van water aan een oppervlaktewaterlichaam in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 6 Bal |
| Activiteit met algemene regels en mogelijkheid maatwerkvoorschrift | Geregeld in |
|---|---|
| bouwen, of herbouwen van een bouwwerk | hoofdstuk 4 Bbl |
| gebruiken van een bouwwerk | hoofdstuk 6 Bbl |
| in stand houden van een bouwwerk | hoofdstuk 3 Bbl |
| mobiel breken van bouw- of sloopafval | hoofdstuk 7 Bbl |
| uitvoeren van bouw- of sloopwerkzaamheden | hoofdstuk 7 Bbl |
| wijzigen van gebruiksfunctie van een bouwwerk | hoofdstuk 5 Bbl |
Verschil maatwerkvoorschrift en maatwerkregel
Met een maatwerkvoorschrift kan het bevoegd gezag juist voor concrete gevallen afwijken van algemene regels. Maatwerkregels hebben het voordeel dat ze gelden voor een heel gebied of een hele categorie van gevallen.
In de tabel staan de verschillen tussen maatwerkvoorschrift en maatwerkregel.
| Aspect | Maatwerkvoorschrift | Maatwerkregel |
|---|---|---|
| reactief/ proactief | reactief (bijvoorbeeld na een melding) | proactief (bijvoorbeeld naar aanleiding van de omgevingsvisie) |
| juridische vorm | beschikking | algemene decentrale regels |
| gericht tot | degene die de activiteit verricht | iedereen voor omschreven activiteiten en/of aangeduide locaties |
Maatwerkvoorschrift of omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit
In veel gevallen staat in het omgevingsplan een mogelijkheid om met een maatwerkvoorschrift af te wijken van bepaalde regels. In dat geval kan men kiezen tussen afwijken met een maatwerkvoorschrift en afwijken met een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit.
Afwijken met een maatwerkvoorschrift heeft bepaalde voordelen:
- Het bevoegd gezag kan ambtshalve een maatwerkvoorschrift opstellen. Maar voor het verlenen van een nieuwe vergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit is een aanvraag nodig.
- Het toetsingskader voor een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit is zeer breed. Het toetsingskader van een maatwerkvoorschrift is beperkter.
- Een maatwerkvoorschrift heeft net wat minder procedure-eisen (zie de link hieronder: Procedure maatwerkvoorschrift).
Meer informatie
Zie ook
Besluit activiteiten leefomgeving (Bal)
Het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) is één van de 4 algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) onder de Omgevingswet. Het Bal bevat regels van het Rijk over activiteiten in de fysieke leefomgeving.
Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl)
Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) is één van de 4 algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) onder de Omgevingswet. Het Bbl bevat regels over bouwwerken.
Omgevingsverordening
Omgevingsverordening als bedoeld in artikel 2.6 van de Omgevingswet. Deze begripsbepaling staat in de bijlage bij de Omgevingswet.
Artikel 2.6, Omgevingswet bepaalt dat er voor het grondgebied van de provincie 1 omgevingsverordening is waarin regels over de fysieke leefomgeving zijn opgenomen.
Omgevingsplan
Omgevingsplan als bedoeld in artikel 2.4 van de Omgevingswet. Deze begripsbepaling staat in de bijlage bij de Omgevingswet.
Artikel 2.4, Omgevingswet bepaalt dat er voor het grondgebied van de gemeente 1 omgevingsplan is waarin regels over de fysieke leefomgeving zijn opgenomen.
Waterschapsverordening
Waterschapsverordening als bedoeld in artikel 2.5 van de Omgevingswet. Deze begripsbepaling staat in de bijlage bij de Omgevingswet.
Artikel 2.5, Omgevingswet bepaalt dat er voor het beheersgebied van het waterschap 1 waterschapsverordening is waarin regels over de fysieke leefomgeving zijn opgenomen.