Inhoud van de Omgevingswet in het kort
De Omgevingswet bevat de kaders van het recht voor de fysieke leefomgeving. In 4 algemene maatregelen van bestuur en een ministeriële regeling werkt de wetgever de Omgevingswet uit. Op deze pagina bespreken we een aantal belangrijke punten, zoals uitleg over de AMvB's, de Omgevingsregeling en instrumenten die overheden kunnen gebruiken.
Regelgeving van het Rijk
Omgevingswet
De Omgevingswet regelt het recht voor de fysieke leefomgeving Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup). Denk bijvoorbeeld aan bouwen, ruimtelijke ordening, natuur, water en milieu.
Lees meer op Inhoud Omgevingswet
Omgevingsbesluit
Het Omgevingsbesluit bevat procedures en alles wat daarbij hoort. Bijvoorbeeld: wie bevoegd gezag is voor een omgevingsvergunning, welke procedure van toepassing is en hoe milieueffectrapportage plaatsvindt.
Lees meer op Inhoud Omgevingsbesluit
Besluit kwaliteit leefomgeving
In het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) staan rijksregels voor de overheid. Er staat onder andere in wat er in omgevingsplannen, omgevingsverordeningen en waterschapsverordeningen moet staan. Ook omgevingswaarden van het Rijk staan in het Bkl. Verder geeft het Bkl regels voor het toetsen en verbinden van voorschriften aan een omgevingsvergunning. En regels over monitoring en gegevensverzameling.
Lees meer op Inhoud Besluit kwaliteit leefomgeving
Besluit activiteiten leefomgeving
In het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) staan rijksregels voor burgers en bedrijven. De regels gelden voor bijvoorbeeld milieubelastende activiteiten, activiteiten in een beperkingengebied of activiteiten met gevolgen voor de natuur. Het Bal bevat algemene regels, meldingsplichten, vergunningplichten, maatwerkmogelijkheden en specifieke zorgplichten.
Lees meer op Inhoud Besluit activiteiten leefomgeving
Besluit bouwwerken leefomgeving
In het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) staan rijksregels voor burgers en bedrijven. Het zijn allemaal regels die met bouwwerken te maken hebben. Ofwel het bouwen, in stand houden, gebruiken of slopen van bouwwerken. De regels gaan over onderwerpen als veiligheid, duurzaamheid en bruikbaarheid. Het Bbl bevat algemene regels, meldingsplichten, vergunningplichten, maatwerkmogelijkheden en specifieke zorgplichten.
Lees meer op Inhoud Besluit bouwwerken leefomgeving
Omgevingsregeling
In de Omgevingsregeling heeft het Rijk alle technische details van de andere regelgeving uitgewerkt. Denk aan aanvraagvereisten voor omgevingsvergunningen en rekenregels voor geluid.
Lees meer op Inhoud Omgevingsregeling
Belangrijke instrumenten van de overheid
Hieronder bespreken we de belangrijkste instrumenten van de overheid. Zowel van het lokale bestuur als van de rijksoverheid.
Omgevingsvisie
Het Rijk, de provincies en de gemeenten maken allemaal een omgevingsvisie. Hierin staat het beleid van het bestuursorgaan over de fysieke leefomgeving. Een omgevingsvisie verplicht nergens toe. Het is een instrument van een bestuursorgaan om zijn eigen beleid helder te maken.
Lees meer op Omgevingsvisie.
Programma
In programma's formuleren gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk beleid en maatregelen voor een bepaald onderdeel van de fysieke leefomgeving. Bijvoorbeeld voor luchtkwaliteit of geluid. Vaak is een programma een meer concrete uitwerking van wat in een omgevingsvisie staat. Sommige programma's zijn verplicht, andere programma zijn vrijwillig. Programma's bevatten alleen verplichtingen voor het bestuursorgaan dat het programma heeft opgesteld.
Lees meer op Programma
Omgevingsplan, omgevingsverordening en waterschapsverordening
Gemeenten hebben een omgevingsplan, provincies een omgevingsverordening en waterschappen een waterschapsverordening. Dit zijn hun belangrijkste instrumenten voor het vastleggen van regels over de fysieke leefomgeving. De rijksoverheid geeft in het Bkl uitgebreide instructieregels over de inhoud.
Omgevingsplan
Elke gemeente heeft een omgevingsplan. Hierin staan regels over de fysieke leefomgeving die rechtstreeks gelden voort burgers en bedrijven. In het omgevingsplan staan bijvoorbeeld:
- de activiteiten op het gebied van de fysieke leefomgeving die wel en niet zijn toegestaan, al dan niet met vergunning. Denk aan activiteiten op bedrijventerreinen of aan de functies wonen of recreatie. Maar ook zaken als reclame op de openbare weg en terrassen.
- ruimtelijke bouwregels zoals de bouwhoogte, het maximale bebouwingsoppervlak, de aanwijzing van bouwvlakken, het uiterlijk van bouwwerken en het gebruik van bouwwerken
- milieuregels over onderwerpen en activiteiten die het Bal niet behandel.
- eventuele maatwerkregels waarmee de gemeente afwijkt van regels in het Bal of het Bbl
- regels over andere activiteiten die lokaal van belang zijn zoals het kappen van bomen
Lees meer op Omgevingsplan
Omgevingsverordening
Elke provincie heeft een omgevingsverordening. De regels in de omgevingsverordening gelden voor burgers, bedrijven, gemeenten, waterschappen en Gedeputeerde Staten. In de omgevingsverordening staan bijvoorbeeld regels over:
- het beschermen van de natuur
- het beschermen van erfgoed
- grondwaterbeschermingsgebieden
- provinciale wegen en lokale spoorwegen
- omgevingswaarden voor lucht- of waterkwaliteit
Lees meer op Omgevingsverordening
Waterschapsverordening
Elk waterschap heeft een waterschapsverordening. De regels in de waterschapsverordening zijn met name gericht tot burgers en bedrijven. In de waterschapsverordening staan bijvoorbeeld regels over:
- lozingen op oppervlaktewater
- onttrekken van oppervlaktewater of grondwater
- activiteiten op of bij dijken
Lees meer op Waterschapsverordening
Projectbesluit
Het projectbesluit is een instrument voor waterschappen, provincies en het Rijk om complexe projecten met een publiek belang mogelijk te maken. Het projectbesluit kan de benodigde vergunningen bevatten en onderdelen van een omgevingsplan wijzigen. Voorbeelden van projecten waar het projectbesluit wordt ingezet zijn:
- de aanleg van een snelweg
- een dijkverzwaringsproject
- de ontwikkeling van nieuwe energie-infrastructuur in samenwerking met een private initiatiefnemer
Lees meer op Projectbesluit
Omgevingsloket
Het Omgevingsloket is de centrale plek waar digitale informatie over de leefomgeving samenkomt. Zo kan iedereen deze informatie op 1 plek bekijken en direct gebruiken. Met het Omgevingsloket kan iedereen:
- met de Vergunningcheck kijken of voor een activiteit een vergunning of melding nodig is
- een aanvraag of melding indienen
- met het onderdeel Regels op de kaart kijken welke regels op een bepaalde locatie gelden
Lees meer op Omgevingsloket
Leefomgeving
Er bestaat geen duidelijke begrenzing van de leefomgeving. De Omgevingswet noemt fysieke leefomgeving (artikel 1.2, lid 1). Deze bestaat in ieder geval uit:
- bouwwerken
- infrastructuur
- watersystemen
- water
- bodem
- lucht
- landschappen
- natuur
- cultureel erfgoed
- werelderfgoed
Lees meer over fysieke leefomgeving.