Overgangsrecht vergunning
Voor vergunningen die onder het oude recht zijn verleend, geldt overgangsrecht. Er is ook overgangsrecht voor een vergunningprocedure die is gestart vóór de inwerkingtreding van de Omgevingswet.
Overgangsrecht bestaande vergunning voor een activiteit
Een onherroepelijke vergunning die:
- is verleend vóór de inwerkingtreding van de Omgevingswet, en
- geldt voor een activiteit die ook onder de Omgevingswet vergunningplichtig is
wordt van rechtswege een vergunning onder de Omgevingswet. Dit staat in artikel 4.13, lid 1, Invoeringswet Omgevingswet.
Als de activiteit onder de Omgevingswet niet vergunningplichtig is, dan worden de vergunningvoorschriften maatwerkvoorschriften bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Dit gebeurt niet als het bevoegd gezag onder de Omgevingswet geen maatwerkvoorschriften mag stellen. Dit staat in artikel 4.13, lid 3 en 4, Invoeringswet Omgevingswet.
Zie voor de speciale situatie bij de oude omgevingsvergunning beperkte milieutoets onze pagina hierover.
Lopende procedure omgevingsvergunning
Er geldt overgangsrecht voor de gevallen waarin de procedure voor het verlenen of wijzigen van een omgevingsvergunning gestart is vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet. Er geldt verschillend overgangsrecht voor een aanvraag voor een omgevingsvergunning en ambtshalve besluiten.
Afhandelen procedure aanvraag omgevingsvergunning
Er is overgangsrecht voor de gevallen waarin een aanvraag om een omgevingsvergunning is ingediend vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet. Als de vergunningprocedure op de datum van inwerkingtreding nog niet is afgerond, dan blijft het oude recht van toepassing tot:
- het besluit onherroepelijk is, als tegen het besluit beroep openstaat
- het besluit van kracht is, als tegen het besluit geen beroep openstaat
Het oude recht blijft van toepassing, dus het oude bevoegd gezag neemt een besluit op basis van de oude regels. Het handelt de aanvraag af alsof het nog 31 december 2023 is. Het uitgangspunt is dus onder andere de oude beoordelingsregels, de oude totstandkomingsprocedure en de oude rechtsmiddelen.
Enkele bijzondere gevallen:
Lex silencio: Er is 1 uitzondering op de hoofdregel dat het oude recht van toepassing blijft: De inwerkingtreding van rechtswege op grond van paragraaf 4.1.3.3 van de Algemene wet bestuursrecht (lex silencio positivo), is niet van toepassing.
Vergunningplicht vervalt onder Omgevingswet: Een aanvraag voor een activiteit waarvoor de vergunningplicht onder de Omgevingswet verandert in een meldingsplicht, wordt automatisch een melding. Het bevoegd gezag hoeft dan geen besluit meer op de aanvraag te nemen. Bij een aanvraag voor meerdere activiteiten waarbij slechts een gedeelte meldingsplichtig wordt, gebeurt het volgende: Het bevoegd gezag neemt op grond van het oude recht een besluit over de activiteiten die na inwerkingtreding vergunningplichtig zijn. De rest van de aanvraag geldt als een melding voor activiteiten die na inwerkingtreding meldingsplichtig zijn.
Aanvraag omgevingsvergunning beperkte milieutoets (OBM): Sommige OBM’s golden onder het oude systeem alleen voor oprichten of veranderen van een activiteit. Niet voor in werking zijn. Het bevoegd gezag handelt zo’n aanvraag af op grond van het oude recht en verleent dus een OBM. Dan is de vraag of zo’n OBM dan een omgevingsvergunning milieu in de zin van de Omgevingswet wordt. Deze geldt namelijk ook voor in werking zijn. Niet alleen voor oprichten of veranderen.
Navraag bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft opgeleverd dat artikel 4.13 van de Invoeringswet Omgevingswet er voor zorgt dat de OBM een omgevingsvergunning milieu in de zin van de Omgevingswet wordt. Het overgangsrecht sluit dus aan bij de reikwijdte van de vergunningplicht in de Omgevingswet. Niet bij de reikwijdte van de vergunningplicht in het oude systeem.
Onlosmakelijk verbonden toestemming: Artikel 2.7 van de Wabo verplichtte tot het in één aanvraag aanvragen van onlosmakelijk verbonden activiteiten. Bij een aanvraag van vóór 1 januari 2024, waarbij een onlosmakelijk verbonden activiteit ontbreekt, gebeurt het volgende: Het bevoegd gezag verzoekt om aanvulling van de aanvraag met de ontbrekende activiteit. Het bevoegd gezag handelt ook de aanvulling af op grond van het oude recht. De aanvulling is immers onderdeel geworden van een vóór 1 januari ingediende aanvraag.
Vooruitlopen op het nieuwe recht: Het bevoegd gezag handelt een aanvraag van vóór 1 januari 2024 af op grond van het oude recht. Het is wel toegestaan om in de vergunningvoorschriften al vooruit te lopen op het nieuwe recht. Dus bijvoorbeeld uit te gaan van de algemene regels van het Bal of het Bbl. Vergunningvoorschriften mogen immers ook uitgaan van een 'toekomstige' situatie. Het is weer niet toegestaan om een rechtsgrond in het Bal of Bbl te gebruiken. Zoals bijvoorbeeld een maatwerkmogelijkheid.
Melding bij aanvraag ontbreekt: Op grond van artikel 8.41a (oud) van de Wet milieubeheer moest er bij een aanvraag voor een omgevingsvergunning Wabo in sommige gevallen een melding Activiteitenbesluit zitten. Wij bespreken dit geval op onze pagina Overgangsrecht Activiteitenbesluit milieubeheer.
Zie artikel 4.3 van de Invoeringswet Omgevingswet en artikel 8.1.1, lid 4, van het Invoeringsbesluit Omgevingswet.
Afhandelen procedure ambtshalve wijziging omgevingsvergunning
Ambtshalve besluiten neemt het bevoegd gezag op eigen initiatief. Er is dus geen aanvraag die als ijkpunt kan dienen. Het overgangsrecht sluit aan bij het eerste moment dat de buitenwereld van het besluit op de hoogte is. Dit staat in artikelen 4.4 en 4.5 van de Invoeringswet.
Bij besluiten die het bevoegd gezag met de korte procedure voorbereidt, geldt het volgende:
Als het bevoegd gezag:
- het besluit vóór de inwerkingtreding van de Omgevingswet heeft bekendgemaakt of
- belanghebbenden in de gelegenheid heeft gesteld een zienswijze te geven (artikel 4:8 van de Algemene wet bestuursrecht)
dan is het oude recht van toepassing tot het besluit onherroepelijk is.
Bij besluiten die het bevoegd gezag met de uitgebreide procedure voorbereidt, geldt: als het bevoegd gezag het ontwerpbesluit vóór de inwerkingtreding van de Omgevingswet ter inzage heeft gelegd, is het oude recht van toepassing tot het besluit onherroepelijk is.
Overgangsrecht voor vergunningen die opgaan in de Omgevingswet
Meer informatie over overgangsrecht voor vergunningen op grond van specifieke wetten staat op de overgangsrechtpagina van:
- Jachtwet
- Mijnbouwwet
- Natuurbeschermingswet 1998
- Ontgrondingenwet
- Spoorwegwet
- Vogelwet
- Waterwet
onder meer: lozing, wateronttrekking en activiteiten in een beperkingengebied - Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo)
onder meer: bouwen, ruimtelijke ordening, milieu, monumenten, en verschillende vergunningen uit gemeentelijke en provinciale verordeningen - Wet bedreigde uitheemse dier- en plantensoorten
- Wet beheer rijkswaterstaatswerken
- Wet lokaal spoor
- Wet natuurbescherming