Plannen voor ontwikkeling DSO: 2e kwartaal 2025 (PI-34)

Initiatiefnemers
Overheden

Om de gebruikersvriendelijkheid van het Omgevingsloket te verbeteren, worden regelmatig gebruikersonderzoeken gedaan. Ook dit kwartaal zijn weer verschillende gebruikersonderzoeken gepland. De onderzoekers van het DSO onderzoeken dit kwartaal bijvoorbeeld het volgende:

• Regels op de kaart: verkennend onderzoek naar regels op maat en informatieproducten
• Regels op de kaart: onderzoek ontwerp hulp voor nieuwe bezoekers.

Dit kwartaal komt de Engelstalige informatiepagina beschikbaar voor het Omgevingsloket. Naar verwachting komt dit eind dit kwartaal.

Hiermee kunnen initiatiefnemers met een Europees erkend inlogmiddel in het Engels een verzoek indienen voor contact over een vergunningaanvraag. Deze pagina ondersteunt de Europese verordening Single Digital Gateway (SDG). Deze zorgt ervoor dat Europese inwoners makkelijk toegang krijgen tot digitale dienstverlening in andere Europese landen.

Om deze berichten te ontvangen moeten overheden versie 5.0 van de Standaard aanvragen en meldingen gebruiken (STAM). Niet alle leveranciers en overheden gebruiken deze versie al of ondersteunen deze functionaliteit. Daarom komt er voor deze overheden een tijdelijke oplossing. Meer hierover leest u binnenkort op onze website.

Dit kwartaal wordt gewerkt aan het maken van een koppeling tussen de meest gebruikte zoekmachine(s) en Piwik. Piwik is een webanalyseplatform waarmee het bezoekgedrag op een website gevolgd en geanalyseerd kan worden.

Zo krijgen ontwikkelteams een beter beeld van zoekopdrachten die worden ingevuld in zoekmachines. En kunnen ze beter verbanden leggen tussen bijvoorbeeld gezochte werkzaamheden en aangeboden en geselecteerde werkzaamheden.

Een van de acties op de resultaatpagina van de Vergunningcheck is ‘Neem contact op met uw gemeente of waterschap'. Voor initiatiefnemers is het prettig als ze hier ook meteen contactgegevens van de betreffende overheid zien.

Vorig kwartaal is hiervoor een database ontwikkeld. Gemeenten en waterschappen konden hiervoor hun contactgegevens aanleveren bij hun koepelorganisatie. Dit kwartaal wordt deze database gevuld, zodat de contactgegevens zichtbaar worden in het Omgevingsloket. Zijn er geen gegevens aangeleverd? Dan blijft de algemene tekst ‘Neem contact op’ staan zonder contactgegevens.

Uit gebruikersonderzoek blijkt dat gezochte werkzaamheden niet altijd in de meest logische volgorde worden getoond. Zo wordt bijvoorbeeld ‘dakpannen’ niet gevonden maar ‘dakpan’ wel en verschijnt het juiste resultaat voor ‘kozijnen vervangen’ pas op de vierde resultatenpagina.

Het ontwikkelteam heeft meer voorbeelden verzameld en geanalyseerd. Het ontwikkelteam gaat deze voorbeelden dit kwartaal verder analyseren om een ontwerp te maken voor de top 20 zoektermen.

De ontwikkelteams starten dit kwartaal
met de bouw van informatiepagina’s bij de Vergunningcheck. Ze ronden de werkzaamheden af in een volgend kwartaal.
Het gaat om pagina’s bij de 6 meest gekozen werkzaamheden in en om het huis:

1. Schuur bouwen/verbouwen
2. Dakkapel plaatsen, vervangen of veranderen
3. Airco plaatsen
4. Aanbouw, uitbouw of bijgebouw bouwen of vervangen
5. Zonnepanelen of zonneboiler plaatsen of vervangen
6. Carport plaatsen

Initiatiefnemers die nu via de homepage van het Omgevingsloket direct een werkzaamheid selecteren, beginnen daarna meteen met de Vergunningcheck. Ze zien dan niet direct hun gekozen werkzaamheid.

Met de nieuwe informatiepagina’s krijgen bezoekers eerst meer informatie over de gekozen werkzaamheid. Zo krijgen ze meer zekerheid of ze de juiste werkzaamheid hebben gekozen voor ze doorgaan met de Vergunningcheck.

Het doel is dat initiatiefnemers de nieuwe informatiepagina’s ook vinden als ze zoeken naar informatie over deze werkzaamheden. En dat overheden naar deze informatie kunnen linken vanaf hun eigen website.

Vergunningcheck: overzichtspagina 'Andere werkzaamheden' en pagina voor bedrijven (analyse)

Op de homepage van het Omgevingsloket kunnen initiatiefnemers nu direct een van de 5 meest gekozen werkzaamheden selecteren. Of ze kiezen voor ‘andere werkzaamheden’. Voor de meest gekozen werkzaamheden wordt gewerkt aan informatiepagina’s (zie punt hierboven).

Ook starten ontwerpers dit kwartaal met een analyse voor een overzichtspagina voor de andere werkzaamheden. Zodat initiatiefnemers ook op een andere manier kunnen zoeken in de werkzaamheden, bijvoorbeeld op thema of op doelgroep. Bijvoorbeeld voor de doelgroep MKB-bedrijven.

Vorig jaar zijn onderzoeken uitgevoerd om de gebruikersvriendelijkheid van de Vergunningcheck te verbeteren.

Onder andere de volgende onderwerpen zijn onderzocht:

• Waarom haken bezoekers af tijdens hun bezoek aan de Vergunningcheck.
• Wat zijn in de praktijk de grootste bottlenecks in het begrijpen van de conclusiepagina.
• Wat kunnen individuele bevoegd gezagen leren van het gedrag van bezoekers over de werkzaamheden en toepasbare vragen die zij voor hun gebied hebben ingesteld.

Met de input uit de onderzoeken werken de ontwikkelteams dit kwartaal aan verbetervoorstellen en ontwerpen voor de Vergunningcheck.

Op dit moment krijgt het bevoegd gezag en/of behandeldienst alleen een verzoeknotificatie met de melding dat het verzoek wordt ingetrokken. Het is in het bericht nu niet duidelijk waarom het verzoek wordt ingetrokken.

Dit kwartaal bouwen ontwikkelteams een optie waarmee initiatiefnemers of gemachtigden een toelichting kunnen toevoegen als ze een verzoek intrekken.

Dit kwartaal werken ontwikkelteams aan het kunnen gebruiken van de kadastrale gemeentenaam en gemeentecode bij zoeken op kadastrale aanduiding.

Het is mogelijk de kadastrale aanduiding te gebruiken als zoeklocatie. Op dit moment moet daar de kadastrale gemeentecode, sectie en nummer ingevoerd worden. Die kadastrale gemeentecode kent niet iedereen en het Kadaster communiceert in producten ook de kadastrale gemeentenaam en niet met de code in de kadastrale aanduiding. De wens is om beide (kadastrale gemeentecode en kadastrale gemeentenaam) te kunnen gebruiken.

Dit kwartaal ronden de ontwikkelteams werkzaamheden af voor het tussentijds opslaan van de Vergunningcheck en Maatregelen op maat.

Het gaat nog om de volgende veranderingen:

• Naam van de opgeslagen check kunnen wijzigen.
• Bij openen project of opgeslagen check direct navigeren naar laatst gewijzigde scherm.

Het herontwerp van de pagina ‘Uw gegevens’ in het Omgevingsloket is vorig kwartaal afgerond. Om het ontwerp te realiseren is eerst een aanpassing nodig van de algemene set indieningsvereisten. En is een nieuwe versie nodig van de Standaard aanvragen en meldingen (STAM versie 6.0). Dat wordt dit kwartaal eerst gerealiseerd.

Daarna kan het ontwikkelteam verder met aanpassingen om veranderingen van identificerende gegevens te voorkomen, zoals het KVK-nummer van bedrijven. En met verbeteringen voor het machtigen, zoals het nieuwe onderdeel de papieren machtiging.

Regels tonen op basis van opgebouwd kaartbeeld

Gebruikers van Regels op de kaart kunnen locaties en werkingsgebieden op de kaart tonen. Als ze daarna de regels bekijken, willen ze alleen regels zien die gelden op de gekozen locatie en horen bij de gekozen filters. Zo krijgen ze alleen de informatie waar ze naar op zoek zijn.

Het ontwikkelteam heeft vorig kwartaal het ontwerp getoetst met een gebruikersgroep. Naar aanleiding van reacties is het ontwerp aangepast en dat wordt dit kwartaal gebouwd.

Gebruikers van Regels op de kaart kunnen via 2 ingangen zoeken: via ‘Regels op de kaart’, waar ze zoeken op locatie en documenten. En via ‘Zoeken op onderwerp'. Vorig kwartaal heeft het ontwikkelteam deze 2 zoekmogelijkheden gecombineerd op 1 kaart.

Het zoeken op onderwerpen werkt nu alleen nog voor omgevingsdocumenten. Dit kwartaal gaat het ontwikkelteam verder met het zoeken in ontwerp- en toekomstige versies.

In een ander kwartaal gaan ze verder met zoeken op onderwerp voor ruimtelijke plannen die voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet zijn gepubliceerd (uit Informatiehuis ruimte (IHR)).

Gebruikersonderzoek laat zien dat nieuwe bezoekers de werking van Regels op de kaart nog steeds lastig vinden, ondanks een video met uitleg die is gemaakt.

Vorig kwartaal hebben ontwikkelteams onderzocht wat nodig is om nieuwe bezoekers beter op weg te helpen. Het idee is om nieuwe bezoekers met pop-upteksten op de belangrijkste onderdelen te wijzen. Dit kwartaal worden 7 van deze teksten getest met een gebruikersonderzoek.

Dit kwartaal werken diverse ontwikkelteams aan het tonen van een proefversie in Regels op de kaart.

In een besluitversie is een wijzigingsbesluit te zien als wijzigingen in de geldende versie van een omgevingsdocument (de consolidatieversie).

Teams werken al een aantal kwartalen aan de voorbereidingen voor de nieuwe versie van de Standaard officiële publicaties (STOP). Het gaat om versie 1.4 van de standaard en versie 3.1 van het Informatiemodel Omgevingswet (IMOW).

Vorig kwartaal hebben teams gewerkt aan technische voorbereidingen voor deze nieuwe versie, waarmee ze later dit jaar ook de functionaliteiten van deze standaarden kunnen ontwikkelen. Dit kwartaal worden onder andere de toepassingsprofielen (TPOD) aangepast aan de nieuwe versie van de standaard.
Wanneer de gehele planketen kan gaan werken met de nieuwe standaarden, is op dit moment nog niet bekend.

Meer informatie over de veranderingen in de nieuwe versies leest u op GitLab, waar KOOP (Kennis- en Exploitatiecentrum voor Officiële Overheidspublicaties) de documentatie van de standaard publiceert.

Dit kwartaal levert Geonovum de consultatieversie op van de annotatierichtlijn voor het opstellen van omgevingsdocumenten en toepasbare regels.

Voor de consultatie vullen ze de richtlijn aan met toelichtingen en voorbeelden. Als het lukt om de reacties uit de consultatie te verwerken, wordt de annotatierichtlijn eind dit kwartaal gepubliceerd.

De geo-bestanden van een aantal waterschappen passen niet binnen de limiet van 100 MB. Andere overheden kunnen hier in de (nabije) toekomst ook mee te maken krijgen.
Vorig kwartaal hebben ontwikkelteam met leveranciers en overheden onderzocht hoe het DSO ook bestanden groter dan 100 MB kan verwerken.

Dit kwartaal testen ze mogelijke oplossingen. Als de uitkomst goed is, kunnen ontwikkelaars aanpassingen doen. En kunnen overheden goed geadviseerd worden over publicaties met grote geometrieën.

Na het publiceren van omgevingsdocumenten zijn de documenten niet direct zichtbaar bij Regels op de kaart. Dit is wel wenselijk, zodat er geen verschillen zijn tussen de portalen van KOOP (zoals officielepublicaties.nl) en Regels op de kaart.

Dit kwartaal rond het ontwikkelteam een deel van de ontwikkeling af en beschrijven ze wat nog nodig is om op een later moment verder te bouwen.

Bij een aantal omgevingsdocumenten zijn er naast van ontwerpbesluiten ook (definitieve) vaststellingsbesluiten.

Het is wenselijk dat dit verschil te zien is in de metadata bij het besluit in officielebekendmakingen.nl. Hiermee start het ontwikkelteam dit kwartaal.

Op dit moment kunnen overheden bij een wijziging in wet- en regelgeving een geografisch informatieobject (GIO) alleen in het geheel vervangen. Overheden hebben de wens om een GIO ook te kunnen wijzigen.

Dit kwartaal rond het ontwikkelteam de aanpassingen aan de standaard af. De consultatieversie van de standaard wordt eind dit kwartaal gepubliceerd in STOP 1.5.

Om ervoor te zorgen dat de wijzigingen in (de geometrieën van de) GIO’s ook in de Regels op de kaart inzichtelijk zijn, is ook een wijziging van de TPOD-standaard nodig. Dit rond het ontwikkelteam dit kwartaal ook af. Hiervoor wordt een aanpassing gepubliceerd in het Informatiemodel Omgevingswet (IMOW) 3.2.

Afgelopen kwartalen is gewerkt aan een analyse om de waardenlijst Thema aan te vullen. Dit naar aanleiding van verzoeken voor aanpassingen en aanvullingen vanuit verschillende partijen. Vorig kwartaal zijn de voorstellen met overheden besproken en getest. Dit kwartaal wordt naar verwachting de nieuwe opzet van de waardelijst gepubliceerd.

Met de aanpassingen kunnen overheden beter thema’s toekennen aan hun regels en teksten. En zijn regels op thema beter te vinden bij Regels op de kaart.

Dit kwartaal werken ontwikkelteams aan het stabiliseren en robuuster maken van de LVBB.

Dit zorgt ervoor dat het bekendmakingsproces vlotter en sneller zal gaan.

Op 1 januari 2027 is de eerste gemeentelijke herindeling na de inwerkingtreding van de Omgevingswet. De betrokken gemeenten moeten dan komen tot 1 omgevingsplan en mogelijk ook 1 omgevingsvisie voor het nieuwe ambtsgebied.

Dit kwartaal brengen verschillende teams samen met betrokken gemeenten in kaart hoe gemeenten dit moeten aanpakken.

Dit kwartaal komt een nieuwe versie van de Standaard aanvragen en meldingen (STAM) beschikbaar, versie 6.0. Tegelijkertijd verandert ook de algemene set indieningsvereisten.

Deze veranderingen zijn nodig om het herontwerp te realiseren van de pagina ‘Uw gegevens’ in het Omgevingsloket. Dit ontwerp is vorig kwartaal afgerond.

Er komen later dit jaar aanpassingen om veranderingen van identificerende gegevens te voorkomen, zoals het KVK-nummer van bedrijven. En verbeteringen voor het machtigen, met als nieuw onderdeel de papieren machtiging.

Overheden ontvangen de projectlocatie van een verzoek op 4 verschillende manieren, onder andere in coördinaten. Voor coördinaten zijn er verschillende stelsels. Overheden willen in hun zaak- of vergunningensysteem zelf kunnen bepalen in welk coördinatensysteem de locaties worden meegegeven.

Dit hoeft niet ETRS89 te zijn, maar kan dan ook RD of WGS84 zijn. Voor het aanleveren van een kennisgeving van een verleende vergunning aan officiëlebekendmakingen.nl moet de locatie bijvoorbeeld in RD GML aangeleverd worden.

Dit kwartaal doen de ontwikkelteams een analyse of en op welke manier adresgegevens meegestuurd kunnen worden bij een aanvraag op basis van coördinaten.

Bij een samenwerking kan het handig zijn om e-mails te delen met anderen. Het is op dit moment niet mogelijk om e-mails als bijlage toe te voegen bij een samenwerking.

Dit kwartaal breidt het ontwikkelteam de toegestane bestandsformaten uit met bestanden van de volgende types: .EML en .MSG.

Samenwerkpartners die geen verwerkersovereenkomst hebben, willen een verzoek-XML kunnen delen zonder persoonsgegevens. Hierdoor wordt de administratieve last verlicht.

De analyse hiervoor is afgerond. Dit kwartaal gaan de ontwikkelteams hieraan werken.

Overheden willen op een simpele manier berichten naar elkaar kunnen sturen rond actieverzoeken.

Dit kwartaal werken de ontwikkelteams verder aan de mogelijkheid om berichtuitwisseling zonder actieverzoek mogelijk te maken.

Overheden moeten nu meldingen, berichten en gegevens zelf ophalen na een actie van een samenwerkpartner. Ze krijgen daar nu notificatieberichten voor, waarna ze informatie kunnen ophalen.

Leveranciers willen deze gegevens liever direct ontvangen, zonder dat ze dit zelf moeten ophalen. Voor afhandelaars betekent dat zij sneller actieverzoeken krijgen.

Overheden moeten voldoen aan de Archiefwet. Daarvoor is ook een goede logging bij samenwerkingen met de SWF nodig. Bijvoorbeeld om te kunnen reproduceren welke stappen zijn gedaan in een dossier.

De logging van de SWF is nu nog niet voldoende. Dit kwartaal gaan de ontwikkelteams verder analyseren welke aanpassingen nodig zijn.

Eind dit kwartaal komt versie 3.0 van de Standaard toepasbare regels (STTR) beschikbaar. De standaard wordt dan ook ondersteund in het DSO.

Deze nieuwe versie is onder andere nodig om vragen vooraf in te vullen vanuit registers, bijvoorbeeld voor beschermde diersoorten (BeSI) en monumenten.

Ook zijn in de nieuwe versie technische controles (validaties) verbeterd wanneer overheden toepasbare regels aanleveren.

Als overheden nieuwe versies van toepasbare regels aanleveren, krijgen de bestanden een nieuw kenmerk. Initiatiefnemers die verder gaan met een eerder ingevuld formulier moeten dan hun antwoorden opnieuw invullen. Dit is niet gebruikersvriendelijk.

Het ontwikkelteam start dit kwartaal met de bouw van een oplossing voor dit probleem.

De website Ontwikkelaarsportaal Omgevingswet krijgt dit kwartaal een nieuwe domeinnaam en url. Het Ontwikkelaarsportaal is nu onderdeel van de website Aan de slag met de Omgevingswet. Dat gaat veranderen, omdat het programma in juli 2025 stopt.

De nieuwe url van het Ontwikkelaarsportaal is: https://developer.omgevingswet.overheid.nl. U kunt de nieuwe url al gebruiken, maar wordt nu nog automatisch doorverwezen naar de huidige url: https://aandeslagmetdeomgevingswet.nl/ontwikkelaarsportaal.

Dit kwartaal wordt het Ontwikkelaarsportaal overgezet naar de nieuwe url. Als u daarna de oude url gebruikt, wordt u automatisch doorverwezen naar de nieuwe url.

De API’s van de landelijke voorziening van het DSO (DSO-LV) voldoen op een aantal punten niet aan de NL API Design rules.

Dit kwartaal wordt verder gewerkt aan het controleren en verbeteren van de API's als ze niet voldoen aan de richtlijnen.

Dit kwartaal werken de ontwikkelteams aan het beschikbaar stellen van een nieuwe versie van een API voor het opvragen van omgevingsinformatie.

De nieuwe versie van de API geeft snel een overzicht van alle documenten op een locatie.

De API komt dit kwartaal beschikbaar op het Ontwikkelaarsportaal en is dan te gebruiken voor het open stelsel van derden. Volgend kwartaal wordt de documentatie bijgewerkt.

Voor de API Ruimtelijke plannen opvragen maakt het team dit kwartaal een plan voor een nieuwe versie, versie 5.

Ze onderzoeken onder andere welke wensen en mogelijke veranderingen nog actueel zijn en welke endpoints wegkunnen.

De ontwikkelteams willen voor het oplossen van grotere verstoringen en kritieke releases het Omgevingsloket en de API’s tijdelijk dicht kunnen zetten voor extern gebruik.

Zo kunnen de ontwikkelaars intern vaststellen of alles weer goed draait voordat ze het Omgevingsloket en API’s weer beschikbaar stellen.