De regels en rechten rond milieu-informatie
Burgers en organisaties hebben recht op toegang tot milieu-informatie en inspraak bij besluitvorming over het milieu. Ook heeft het publiek toegang tot de rechter als overheidsinstanties deze rechten en milieuwetgeving niet naleven. Daarover zijn onlangs vernieuwde informatiepagina's verschenen.
Milieu-informatie is een breed begrip. Het kan gaan om documenten met informatie over bijvoorbeeld lucht, water, bodem, land, landschap, natuur of de interactie tussen deze elementen. Ook emissie-informatie is een vorm van milieu-informatie.
De rechten van burgers en instanties voor wat betreft milieu-informatie staan in het Verdrag van Aarhus, dat dateert uit 1998. Het verdrag beschermt het recht om te leven in een gezonde leefomgeving. Het verdrag bestaat uit 3 pijlers:
1. Het recht op toegang tot informatie
Iedereen heeft op verzoek toegang tot milieu-informatie van overheidsinstanties. Ook moeten overheidsinstanties actief milieu-informatie verzamelen en verspreiden. Dit bevordert toegankelijkheid en vindbaarheid van overheidsinformatie.
De procedure voor het behandelen van een verzoek om milieu-informatie en welke milieu-informatie overheidsinstanties actief openbaar moeten maken staat in de Wet open overheid.
2. Inspraak bij besluitvorming over milieu-aangelegenheden
Het recht om in te spreken bij beslissingen over activiteiten die een belangrijk effect kunnen hebben op het milieu. Ook in de voorbereiding van plannen, programma’s, beleid en wet- en regelgeving die aanzienlijke invloed op het milieu kunnen hebben.
Afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht bevat de uniforme openbare voorbereidingsprocedure. Deze procedure geeft aan wat voor inspraak er minimaal moet worden toegepast. In de Omgevingswet staat wanneer afdeling 3.4 Awb moet worden toegepast. Op deze pagina Hoofdlijnen procedures Omgevingswet staat om wat voor soort procedures het gaat.
3. Toegang tot de rechter inzake milieu-aangelegenheden
Als het recht op informatie of inspraak niet wordt nageleefd, heeft het publiek toegang tot rechtspraak. Bijvoorbeeld als een overheidsinstantie een informatieverzoek niet inwilligt, of als er een vermoeden is dat een overheidsinstantie de milieuwetgeving niet naleeft.
Het Verdrag van Aarhus in Nederland
Sinds 2005 is het Verdrag van Aarhus van toepassing in Nederland door de Wet uitvoering Verdrag van Aarhus. Deze wet zorgt voor verankering van het verdrag in bestaande wet- en regelgeving, zoals in de Algemene wet bestuursrecht, de Wet milieubeheer, Wet open overheid en Omgevingswet.
Meer lezen?
Op de nieuwe pagina's Milieu: informatie, inspraak en toegang tot de rechter vindt u uitgebreide informatie over dit onderwerp.
Over het Verdrag van Aarhus
Het Verdrag van Aarhus werd in 1998 in de Deense stad Aarhus ondertekend. In 2022 hebben 46 landen het verdrag geratificeerd. In 2004 werd het Verdrag van Aarhus door Nederland geratificeerd. Nederland werd hierdoor officieel partij in het verdrag. De Europese Unie is ook partij bij het verdrag. Het Verdrag van Aarhus valt onder UNECE. UNECE is de Europese economische commissie van de Verenigde Naties.