IPLO Uitgelicht november 2024

Bodem

Toelaten bouw op bodemgevoelige locatie

We merken dat er bij gemeenten, maar ook eigenaren/initiatiefnemers, misverstanden zijn over een uitbouw of aanbouw. Stel, iemand met een huis offert een stuk van de tuin op om de woonkamer te verlengen met een uitbouw. Vaak is de beleving dat het bodemonderzoek zich kan beperken tot het oppervlak van de uitbouw. Dat is niet zo: het onderzoek betreft wel degelijk de hele tuin. Meer informatie vindt u in het kader op de pagina Toelaten van een bouwactiviteit op een bodemgevoelige locatie.

Onderscheid graven en saneren

Onder de Omgevingswet is het onderscheid tussen graven en saneren duidelijker dan voorheen. Bij graven is er alleen sprake van projectmatig grondverzet en is er geen saneringsdoelstelling. Bij het saneren van de bodem is er wel sprake van een saneringsdoelstelling. Dit is nodig om de kwaliteit van de bodem te verbeteren of contact met de verontreiniging te voorkomen.

Het onderscheid is gemaakt door van graven en saneren aparte milieubelastende activiteiten te maken. Voor graven in de bodem boven de interventiewaarde was onder de Wet bodembescherming (Wbb) een melding volgens het Besluit uniforme saneringen (BUS) of een saneringsplan nodig. Onder de Omgevingswet is voor graven geen vergunning meer nodig, maar volstaat een melding en informatieplicht voorafgaand aan de activiteit. Meer informatie hierover vindt u op de pagina Graven, saneren en toepassen.

Bouw

4-wekentermijn Wkb

Mag er eerder dan 4 weken na het indienen van een melding Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) met de bouw gestart worden? Het antwoord op die vraag is dat het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) dat niet toestaat. De tekst van de regel is duidelijk en er is geen mogelijkheid om met een maatwerkvoorschrift van de 4-wekentermijn af te wijken.

De reden voor de 4-wekentermijn is dat het bevoegd gezag voldoende tijd moet hebben om de melding te bekijken. Wel kan de gemeente dit in een gedoogbeschikking toestaan. Maar dat ligt gezien het korte tijdsbestek niet voor de hand.

Stilleggen bouw mogelijk

In het verlengde daarvan vragen mensen zich af of de gemeente nog een bouwstop kan opleggen als de aannemer toch binnen de 4-wekentermijn nadat de melding is ingediend, aan de slag gaat. Het antwoord daarop is ja. De gemeente kan op verschillende manieren handhaven. Bijvoorbeeld met een bestuurlijke boete, maar ook met een directe bouwstop. In de Omgevingswet keert de bouwstop zoals die stond in de Wabo weliswaar niet terug, maar dat is ook niet nodig. Het stilleggen van de bouw is namelijk mogelijk op grond van artikel 5:2 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb).

Meer informatie

Bouwmelding en gereedmelding bij de technische bouwactiviteit

Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO)

Verschil activiteiten en werkzaamheden

Initiatiefnemers kennen niet altijd het verschil tussen werkzaamheden en activiteiten. Dat blijkt als zij hun werkzaamheden niet kunnen vinden bij het kiezen van de activiteiten in de Aanvraagmodule.

De Aanvraagmodule gebruikt (juridische) activiteiten, maar de Vergunningcheck gebruikt werkzaamheden. De werkzaamheden in de Vergunningcheck zijn een beschrijving van de juridische activiteiten in begrijpelijke taal. In de Vergunningcheck kunnen initiatiefnemers ook zoeken op trefwoorden. In het resultaat van de Vergunningcheck staat vervolgens welke juridische activiteiten initiatiefnemers moeten indienen via 'Aanvragen'.

Met het trefwoord 'Gebruiksmelding' vinden initiatiefnemers bijvoorbeeld in de Vergunningcheck de werkzaamheid 'Groepen mensen ontvangen of huisvesten in een gebouw of op een terrein'. In de Aanvraagmodule vinden initiatiefnemers met dit trefwoord geen activiteiten. Het is dus belangrijk dat initiatiefnemers de exacte juridische activiteit weten.

Meer informatie vindt u op de Omgevingsloketpagina Aanvragen: verschil tussen werkzaamheden en activiteiten.

Foutmeldingen bij inloggen Omgevingsloket

Initiatiefnemers hebben op verschillende momenten storingsmeldingen ingediend, omdat zij een foutmelding krijgen bij het inloggen op het Omgevingsloket. Het is op die momenten voor initiatiefnemers niet mogelijk om in te loggen. Wij hebben storingsmeldingen geplaatst in het Omgevingsloket en op de website. De ontwikkelaars houden de situatie in de gaten en werken aan een structurele oplossing.

Meer informatie

• Informatie voor initiatiefnemers: Storingen in het Omgevingsloket
• Actuele storingen vindt u op Storingen Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO)
• In het Storingenarchief staat het overzicht van opgeloste storingen

Landelijk asbestvolgsysteem (LAVS)

Processchema interactief gemaakt

Op de pagina Stappen in het LAVS (stappenplan) zien gebruikers duidelijk waar in het proces ze zich bevinden. Dit is visueel gemaakt met het processchema LAVS, dat sinds kort ook interactief is. U kunt via ieder onderdeel direct doorklikken naar de desbetreffende stap. Zo ziet u in woord en beeld hoe de samenwerking binnen het LAVS verloopt.

Onder het processchema vindt u ook de pdf-versie, die gemakkelijk printbaar is op bijvoorbeeld A3-formaat.

Lucht

Nieuw voorlichtingsmateriaal houtstook

Gemeenten én inwoners weten ons te vinden voor informatie over het stoken van hout in en om woningen. Eind oktober is de Stookwijzer van het RIVM vernieuwd, en hebben wij nieuw voorlichtingsmateriaal over houtstook online gezet.

Landelijke media hebben deze ontwikkelingen opgepikt, mede nadat enkele gemeenten lokaal houtstookbeleid bekendmaakten. Die aandacht leidde tot een grote toename van bezoekers van de houtstookpagina's op de website en meer vragen over houtstook en rookafvoeren. De meestbezochte pagina's hebben we dit najaar geactualiseerd:

• Houtstook: de Stookwijzer
• Regels voor houtstook vanuit woningen, tuinen en vreugdevuren
• Voorlichtingsmateriaal houtstook 2024/2025

Milieubelastende activiteiten

Aanwijzing milieubelastende activiteiten in Bal

VTH'ers van gemeenten en omgevingsdiensten vragen zich af hoe het zit met de aanwijzing van de milieubelastende activiteit in het Bal. Ze komen op een bedrijventerrein een wat ondefinieerbaar bedrijf tegen waar bepaalde producten worden gemaakt en vragen zich dan af: zijn dit een of meer milieubelastende activiteiten en waar vallen ze onder?

Een voorbeeld daarvan is een bedrijf dat verschillende materialen bewerkt, zoals metaal, kunststof en hout, en daaruit een product maakt. Valt zo’n bedrijf dan onder alle relevante paragrafen uit het Bal? Of juist onder geen enkele? Het antwoord op die vraag is dat het bedrijf onder alle 3 paragrafen valt. Onder 'producten van kunststof' vallen niet alleen producten die voor 100% uit kunststof bestaan. Zo valt een bedrijf dat bureaustoelen maakt van metaal, kunststof en textiel onder de paragrafen 3.4.4 (metaalproductenindustrie), 3.4.7 (papier-, hout-, textiel- en leerindustrie) en 3.4.9 (rubber- en kunststofindustrie).

Meer informatie

• Opbouw en werking hoofdstuk 3 milieubelastende activiteiten in het Bal
• Richtingaanwijzer milieubelastende activiteiten Bal
• De aanwijzing van milieubelastende activiteiten in het Bal
• Alle milieubelastende activiteiten in een overzicht

Vergunning veehouderij en mer-beoordeling

Hoe zit het precies met vergunningen bij veehouderijen in relatie tot het begrip installatie? De lijn is dat er bij een wijziging van de vergunning een mer-beoordeling nodig is. U vindt er meer informatie over op de nieuwe pagina Installatie veehouderij en mer-beoordeling.

Energiebesparingsplicht en EML

De Erkende Maatregelenlijst (EML) is een belangrijk hulpmiddel voor bedrijven om te voldoen aan de energiebesparingsplicht. Met de EML kunnen bedrijven efficiënt energie-efficiëntiemaatregelen nemen die ze binnen 5 jaar terugverdiend hebben, zonder dat zij zelf alle maatregelen hoeven te berekenen. Dit maakt het voor zowel bedrijven als toezichthouders makkelijker om de naleving van de energiebesparingsplicht te controleren.

We ondersteunen toezichthouders bij het beoordelen van de rapportages van bedrijven. Ze kijken of de juiste maatregelen zijn getroffen en of bedrijven de energiebesparingsplicht naleven. Dit leidt vaak tot vragen van bedrijven en toezichthouders over de toepasbaarheid van bepaalde maatregelen. We krijgen weleens de vraag of een bepaalde maatregel is toegestaan in plaats van een EML-maatregel. We gaan niet in op individuele casuïstiek; dat beslist het bevoegd gezag. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) beheert de EML en werkt deze bij. IPLO geeft RVO signalen over de lijst en de ontwikkelingen. Ook informeren wij het ministerie van Klimaat en Groene Groei over de laatste stand van zaken rond de energiebesparingsplicht en de EML.

Met de EML helpen wij bedrijven eenvoudig te voldoen aan hun energiebesparingsverplichtingen, terwijl we het toezicht efficiënter maken. Zo dragen wij bij aan het bevorderen van energie-efficiëntie en een duurzamere bedrijfsvoering. Lees meer op de pagina Erkende maatregelenlijst (EML).

Natuurlijke koudemiddelen

Vanuit Europese regelgeving gelden regels voor het mogen werken met natuurlijke koudemiddelen. Natuurlijke koudemiddelen (zoals propaan, koolstofdioxide en ammoniak) zijn op zichzelf geen F-gassen, maar vallen wel onder de Europese F-gassenverordening met betrekking tot certificering.

Natuurlijke koudemiddelen dragen vanwege hun lage broeikaseffect op een positieve manier bij aan de klimaatdoelstellingen van de Europese Unie. Wel zijn deze middelen giftig (toxisch) en ontvlambaar. De F-gassenverordening verplicht de lidstaten nu tot certificering van installateurs en installatiebedrijven, zodat die veilig met deze koudemiddelen kunnen werken. Meer informatie vindt u op de pagina Wet- en regelgeving over ozonlaagafbrekende stoffen en F-gassen en de overzichtspagina F-gassen en alternatieven.

Water

Overlast bij hevige regenval

We zien steeds meer complexe vragen over de toepassing van het Bal, het Bkl, decentrale regelgeving (bruidsschatregels) en het overgangsrecht. Vooral de lozingsregelgeving wordt als complex ervaren. Dat speelt bijvoorbeeld ook in een vraag die wij kregen over aansprakelijkheid bij hevige regenval. Dat leidde tot instromend water in een woning op een laaggelegen perceel. Uit modellen blijkt dat het afwateringsstelsel aan de geldende eisen voldoet, maar toch is er overlast.

Het antwoord op de aansprakelijkheidsvraag is dat dit afhangt van de omstandigheden. Perceeleigenaren hebben zelf de verantwoordelijkheid om te voorkomen dat hemelwater hun woning binnendringt. Maar de gemeente mag door wijzigingen in de openbare ruimte niet zorgen voor onrechtmatige veranderingen in de natuurlijke loop van het water, als daardoor schade wordt aangebracht bij derden. Dat is geregeld in het Burgerlijk Wetboek, niet in een direct aan water gerelateerde wet.

Meer informatie vindt u op onze pagina Wateroverlast.